28 listopada 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu inwestycji towarzyszących polegających na przebudowie istniejących linii elektroenergetycznych stanowiących elementy sieci dystrybucyjnej o napięciu równym lub wyższym niż 110 kV. Rozporządzenie to może mieć istotne znaczenie dla rozwoju polskiego offshore, o czym informuje mecenas Karol Sienkiewicz, radca prawny z Kancelarii Sienkiewicz i Zamroch Radcowie Prawni Sp.p.
Nowelizacja specustawy przesyłowej
Wskazane na wstępie rozporządzenie z dnia 27 listopada 2023 r. (opublikowane w tym samym dniu w Dzienniku Ustaw pod pozycją 2570) ma charakter wykonawczy wobec nowelizacji ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (jest to tzw. specustawa przesyłowa). Jednym z najważniejszych skutków tej nowelizacji, obowiązującej od 3 września 2023 r., jest objęcie szczególnymi regulacjami – obok linii najwyższych napięć tworzących system przesyłowy – także linii elektroenergetycznych wchodzących w skład sieci dystrybucyjnych.
Włączenie linii dystrybucyjnych z reżim ustawy nastąpiło na dwóch poziomach. Po pierwsze, w odniesieniu do linii wysokich napięć 110kV specustawa znajdzie zastosowanie zasadniczo wprost do inwestycji polegających na budowie nowych ciągów liniowych 110kV wymienionych w załączniku do specustawy. Po drugie zaś ustawa dotyczyć będzie przebudowy istniejących linii 110kV wymienionych w rozporządzeniu, które właśnie zostało wydane. Skutkiem tej regulacji będzie zapewne znaczne przyspieszenie procesów inwestycyjnych dotyczących tych linii. Praktyka pokazywała bowiem, że dotychczasowe, „tradycyjne” regulacje prawne nie przystawały do realiów i konieczności realizacji czasami pilnych prac inwestycyjnych.
Warto dodać, że niezależnie od regulacji dotyczących linii 110kV, nowelizacja specustawy rozszerzyła zastosowanie części jej rozwiązań na inwestycje dotyczące innych linii wysokich napięć niż wymienione wyraźnie w ustawie i nowym rozporządzeniu, jak też na inwestycje dotyczące linii średnich napięć. W tym zakresie ustawodawca zdecydował się również na nowelizację przepisów kilku ustaw powiązanych tematycznie, w tym ustawy o gospodarce nieruchomościami, prawa budowlanego i prawa energetycznego.
W ocenie mecenasa Piotra Zamrocha, partnera kancelarii Sienkiewicz i Zamroch, doradcy przedsiębiorstw przesyłowych, rozszerzenie zastosowania specustawy przesyłowej na linie elektroenergetyczne tworzące systemy dystrybucyjne ma fundamentalne znaczenie dla transformacji polskiej energetyki, która nie może odbywać się tylko na poziomie najwyższych napięć. Rozbudowa i modernizacja systemów wysokich i średnich napięć pozwoli istotnie zwiększyć moce przyłączeniowe, zarówno po stronie nowych źródeł energii, jak i jej odbiorców, co przyczyni się do rozwoju gospodarczego regionów. Wskazane inwestycje mają istotne znaczenie również dla rozwoju elektromobilności, magazynów energii oraz współpracy z sieciami źródeł rozproszonych.
Wykaz inwestycji z rozporządzenia
Rozporządzenie z dnia 27 listopada 2023 r. wymienia dokładnie 200 linii 110kV, które mogą być realizowane w trybie specustawy. Dokonując wyboru tych właśnie linii prawodawca kierował się w szczególności koniecznością zachowania niezawodności i bezpieczeństwa krajowego systemu elektroenergetycznego, zapewnieniem linii koniecznych do budowy ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych jak również znaczeniem sieci dla wyprowadzenia mocy z systemu przesyłowego elektroenergetycznego. Z tego względu wykaz 200 linii, wskazanych w rozporządzeniu, pokrywa w zasadzie obszar całego kraju. W tym kontekście nie dziwi więc ujęcie w wykazie inwestycji towarzyszących np. przebudowa linii 110 kV Żydowo – Żydowo Kierzkowo – Obłęże – Słupsk Poznańska – Słupsk Wierzbięcino, przebiegającej przez teren województw Pomorskiego i Zachodniopomorskiego. Przebudowa tej linii ma na celu m.in. umożliwienie podłączania morskich farm wiatrowych.
Nie ulega wątpliwości, że bez rozbudowy systemów dystrybucyjnych nie będzie możliwe wykorzystanie potencjału morskich farm wiatrowych, konieczny jest bowiem rozdział energii elektrycznej przesyłanej liniami najwyższych napięć do stacji transformujących napięcie na 110kV, następnie dalej obniżanie napięć w kolejnych stacjach znajdujących się w bezpośredniej bliskości obiektów przyłączonych do sieci dystrybucyjnych elektroenergetycznych. Realizacja inwestycji w trybie specustawy przesyłowej, także na liniach wskazanych w rozporządzeniu z 27 listopada 2023 r., powinna proces ten usprawnić.
Z cyklu „Okiem prawnika” polecamy:
Okiem prawnika: osłony socjalne jako narzędzie transformacji energetycznej
