W okresie wakacyjnym Ustka kojarzy nam się głównie z morzem, plażą i słońcem. Niedługo zapewne będzie kojarzyła się z także w morską energetyką wiatrową. Nie możemy jednak zapominać, że w Ustce zlokalizowany jest Morski Port Wojenny, zaś o jego strategicznym znaczeniu przesądza sąsiedztwo amerykańskiej bazy rakietowej US Navy w Redzikowie i bliskie położenie poligonu Wicko. Czy ma to jednak znaczenie dla inwestorów branży offshore wind? Zastanawia się Karol Sienkiewicz, radca prawny z Kancelarii Sienkiewicz i Zamroch Radcowie Prawni Sp.p.
Port morski oraz….
Dla gospodarki morskiej podstawowe znaczenie ma pojęcie portu morskiego. Znaczenie tego pojęcia wyjaśnia ustawa o portach i przystaniach morskich jako „akweny i grunty oraz związaną z nimi infrastrukturę portową, znajdujące się w granicach portu”. Tak rozumiany port to zatem nic innego jak „obiekt gospodarczy usytuowany na styku lądu z morzem odpowiednio przygotowany pod względem techniczno-technologicznym i organizacyjnym do obsługi obrotów handlu realizowanych drogą morską, a także do obsługi środków transportu morskiego i lądowego zaangażowanych w ich przewozie” (zgodnie z definicją stosowaną w statystyce publicznej). W tym zatem kontekście kluczowe są zatem granice owych portów, skoro to co się w nich mieści stanowić będzie właśnie port morski.
Granice portu morskiego, stosownie do przepisów ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, określa minister właściwy do spraw gospodarki morskiej (czyli aktualnie Minister Infrastruktury) – od strony morza samodzielnie, od strony lądu zaś po zasięgnięciu opinii właściwych rad gmin. Nie jest on jednak właściwy do określenia granic morskiego portu wojennego.
… port wojenny
Wskazana powyżej ustawa o obszarach morskich definiuje pojęcie morskiego portu wojennego jako „obszar portu morskiego lub te jego części, które są przeznaczone do wykorzystywania przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej oraz przez nie zarządzane i utrzymywane.” Znowu zatem kluczowe jest wskazanie obszaru (granic) tego portu. Kompetencje w tym zakresie ma Minister Obrony Narodowej, który – w porozumieniu z Ministrem Infrastruktury – określa granice morskich portów wojennych, mając na względzie zapewnienie obronności i bezpieczeństwa państwa, a także przyjęte strategie rozwoju portów.
W aktualnym stanie prawnym wydano dotychczas sześć rozporządzeń, wszystkie w pierwszej połowie 2020 r., a to dla Morskiego Portu Wojennego Dziwnów, Kołobrzeg, Świnoujście, Gdynia, Hel-Zachód oraz Ustka.
Morski Port Wojenny w Ustce
Granice Portu Wojennego w Ustce zostały określone stosownym rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z 7 lutego 2020 r. (Dz.U. poz. 301). Zgodnie z jego przepisami port ten stanowią dwa odrębne obszary, ograniczone liniami geodezyjnymi, wskazane na mapie załączonej do rozporządzenia.
Teren portu wojennego obejmuje zatem całość nabrzeża darłowskiego (w portach każde nabrzeże ma własną nazwę, w Ustce jest ich prawie 20) na lewym brzegu ujścia rzeki Słupia (jest to obszar 2) oraz nie połączony z tym nabrzeżem zabudowany teren na południe od Basenu Węglowego, tuż obok Stacji Ratownictwa Morskiego (obszar nr 1). Teren nabrzeża jest dostępny dla osób postronnych, nie został w żaden sposób wyłączony czy ograniczony, obszar nr 1 jest zaś ogrodzony. Spacerując zatem po porcie w Ustce można całkiem nieświadomie znaleźć się na terenie Morskiego Portu Wojennego. A przy odrobinie szczęścia to i zdjęcie z jakimś okrętem wojennym można zrobić (jakiś czas temu cumowała tam m.in. korweta ORP GROM).
Port wojenny, chociaż jest portem morskim, nie podlega regulacjom ustawy o portach i przystaniach morskich. Na podstawie tej ustawy podmiotowi zarządzającemu portem (ewentualnie Skarbowi Państwa) przysługuje jedynie prawo pierwokupu nieruchomości położonych w tym porcie. Trudno się jednak spodziewać, by w najbliższym czasie grunty te miały być przedmiotem obrotu.
Ograniczenia dla inwestorów
Jednak czy to, że na terenie portu morskiego w Ustce znajduje się również Morski Port Wojenny ma jakieś znaczenie dla inwestorów chcących realizować np. bazy serwisowe na tym obszarze? Bezpośrednio niewielkie.
Teren Portu Wojennego w Ustce objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta Ustka pn. „Tereny Portu”, uchwalonym 14 listopada 2019 r. (Uchwała Nr XIV/141/2019). W tym wypadku pojęcie „objęty” należy traktować dosłownie, albowiem postanowienia planu oznaczają ten teren jako TZM.20 i TZM.21 (czyli zamknięty teren wojskowy) i wskazują jedynie jego zewnętrzne linie rozgraniczające. Na tych terenach sposób zagospodarowania i warunki zabudowy określa się na podstawie przepisów odrębnych. Plan miejscowy tych zagadnień w ogóle nie porusza.
Cały teren objęty tym miejscowym planem z 2019 r. (trzeba pamiętać, że nie jest to jedyny plan dla terenów portu morskiego w Ustce) przewiduje przeznaczenie gruntów sąsiadujących z portem wojennym jako usługi morskie oraz urządzenia portu morskiego. Zakres ten obejmuje usługi przeładunkowe, produkcyjne, rybackie, transportu pasażerskiego oraz turystyczne, których świadczenie wyklucza zaplecze noclegowe (zabudowa mieszkaniowa i hotelowa jest zabroniona).
Oznacza to, że akurat ten plan miejscowy z 2019 r. (w przeciwieństwie do innych obowiązujących z porcie) w ogóle nie przewiduje prowadzenia działalności w zakresie np. serwisu morskich farm wiatrowych. Wynika z tego, że głównym ograniczeniem dla działalności inwestorów w branży offshore na terenie portu w Ustce, oczywiście w obszarze na którym znajduje się Morski Port Wojenny (tereny TZM. 20 i 21) jest sama treść MPZP a nie okoliczność, że znajduje się tam teren wojskowy. Jeżeli w przyszłości plan ten zostanie zmieniony, to prawdopodobnie wprowadzone zostaną w nim ograniczenia analogiczne do tych, które są ujęte w innych planach, czyli dotyczące np. tego, że Ustka jest uzdrowiskiem. Nie można jednak wykluczyć, że Port Wojenny w Ustce będzie rozbudowany, co z jednej strony wprowadzi zapewne ograniczenia dla działek sąsiadujących a z drugiej jednak przyczyni się do poprawy warunków żeglugi w porcie (choćby poprzez jego pogłębienie).
Niezależnie od tego warto podczas wakacji udać się na spacer do portu w Ustce. Być może jest to ostatni moment by przejść się po spokojnym porcie. Już niedługo teren ten zamieni się w plac budowy.
Z cyklu „Okiem prawnika” polecamy:
Okiem prawnika: Prace archeologiczne na terenie inwestycji infrastrukturalnych związanych z offshore
Okiem prawnika: Sprzedaż nieruchomości portowych ST3 Offshore przez syndyka
© Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy OffshoreWindPoland.pl
