Komisja Europejska ogłosiła 18 nowych projektów, które otrzymają w sumie 106 mln euro na wsparcie misji UE „Odbudowa naszych oceanów i wód”. Projekty będą realizowane m.in. na wodach Morza Bałtyckiego. Część projektów będzie testowanych na terenie morskich farm wiatrowych.
W projektach uczestniczy ponad 370 beneficjentów z 36 krajów, w tym przedsiębiorstwa, instytucje badawcze, władze lokalne i placówki edukacyjne. Będą odgrywać kluczową rolę w odbudowie ekosystemów poprzez ochronę i przywrócenie różnorodności biologicznej w wodach, ograniczenie zanieczyszczenia, wspieranie zrównoważonej niebieskiej gospodarki (ang. blue economy) i rozwój europejskich cyfrowych bliźniaków oceanów. Projekty obejmują działania na Morzu Bałtyckim i Morzu Północnym, Śródziemnym oraz Atlantyku.
– 18 nowych projektów ma na celu ochronę i przywrócenie zdrowia naszych oceanów i wód w obszarach różnorodności biologicznej, ekosystemów słodkowodnych, zanieczyszczenia, niebieskiej gospodarki i dekarbonizacji. Ponad 370 beneficjentów mobilizuje się do wprowadzenia rozwiązań, które mogą przekształcić wyzwania ekologiczne w możliwości innowacji – powiedziała Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej.
Projekty zostały wybrane w wyniku konkursu ogłoszonego w 2022 r., w tym oceny wzajemnej przeprowadzonej przez niezależnych ekspertów. Projektami zarządzać będzie CINEA (Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska).
Projekty przyniosą oceanom i wodach różnorodne korzyści, takie jak:
- Rozwiązania w zakresie ochrony i odbudowy zdegradowanych siedlisk przybrzeżnych i morskich
- Ochrona i rekultywacja terenów podmokłych, równin zalewowych, przybrzeżnych terenów podmokłych i słonych bagien w Dunaju
- Działania mające na celu zapobieganie zanieczyszczeniu chemicznemu w Morzu Śródziemnym, jego minimalizację i naprawę
- Wprowadzanie na rynek Morza Bałtyckiego i Morza Północnego zrównoważonych produktów i rozwiązań opartych na algach
- Zapobieganie zaśmiecaniu, tworzywom sztucznym i mikrodrobinom plastiku oraz ich eliminowanie – innowacyjne rozwiązania na rzecz europejskich rzek wolnych od odpadów
- Ograniczenie odpadów morskich i zanieczyszczeń poprzez stosowanie inteligentnych narzędzi połowowych o niskim wpływie na środowisko
- Włączenie danych z monitorowania różnorodności biologicznej do cyfrowego bliźniaka oceanu
- Utworzenie e-biblioteki gatunków morskich i słodkowodnych
- Rozwój lokalnych modeli biznesowych dla rolnictwa oceanicznego.
Wśród projektów działania związane z morską energetyką wiatrową
Wśród wybranych projektów znalazły się przedsięwzięcia, które obejmują morską energetykę wiatrową.
Pierwszy z nich to projekt OLAMUR, którzy zakłada trzy pilotażowe hodowle wodorostów i omułków prowadzone na terenie farm wiatrowych lub w ich pobliżu. Pilotażowe farmy wiatrowe znajdują się w niemieckiej wyłącznej strefie ekonomicznej (WSE) Morza Północnego na północ od wyspy Helgoland, w duńskiej WSE Morza Bałtyckiego na terenie MFW Kriegers Flak. Trzecia pilotażowa lokalizacja demonstracyjna obejmuje hodowlę pstrągów na wodach estoński w pobliżu portu Veere. Projekt będzie realizowany przez norweski The Institute of Marine Research (IMR).
Kolejny projekt to ULTFARMS, który ma na celu wykroczenie badaniami poza obecnie zastosowanie systemów akwakultury niskotroficznej (LTA). W planie jest przetestowanie nowych rozwiązań w sześciu pilotażowych projektach akwakultury w nowych lokalizacjach farm wiatrowych na Morzu Północnym i Bałtyckim. Nowe struktury i uprawy oraz systemy hodowlane będą oferować usługi producentom akwakultury w zakresie monitorowania i minimalizowania chorób i gatunków obcych, zarządzania nakładami, optymalizacji zrównoważonej produkcji i zarządzania popytem w tym analizy ryzyka. Projekt będzie realizowany przez Deltares, holenderski niezależny instytut badań.
Misje UE ustanowione w ramach programu „Horyzont Europa” na lata 2021–2027 są nowym sposobem na znalezienie rozwiązań dla niektórych z największych wyzwań społecznych. Rozpoczęta we wrześniu 2021 r. misja UE „Odbudowa naszych oceanów i wód” ma na celu ochronę i przywrócenie zdrowia naszych oceanów i wód do 2030 r. poprzez badania naukowe i innowacje, zaangażowanie obywateli i inwestycje w niebieską gospodarkę. Misja traktuje oceany i wody jako jeden z nich i odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu neutralności klimatycznej i odbudowie przyrody.
