W przeciągu ostatnich kilku lat podpisano szereg porozumień sektorowych na rzecz OZE, w tym między innymi na rzecz morskiej energetyki wiatrowej. Jaki jest cel tych porozumień i jak to wpłynie na rozwój zielonej energii w Polsce? Zastanawia się mecenas Oliwia Radlak, radca prawny z Kancelarii Sienkiewicz i Zamroch Radcowie Prawni Sp.p.
Porozumienia sektorowe na rzecz OZE
Wśród porozumień dotyczących OZE wyróżnić należy to dla rozwoju MEW, gospodarki wodorowej czy biogazu i biometanu. W tym roku podpisany został również list intencyjny w zakresie rozwoju elektrochemicznego magazynowania energii, przez jedne z największych spółek energetycznych w Polsce oraz przedstawicieli uczelni wyższych. Wszystkie ze wskazanych dokumentów za cel stawiają rozwój tzw. local content na rzecz OZE.
Procedura podpisania takiego porozumienia rozpoczyna się od stworzenia listu intencyjnego w danej sprawie. W przypadku OZE inicjatorem powyższych projektów było Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które listami intencyjnymi zaprosiło zainteresowane podmioty do współpracy. Po dokonaniu zgłoszeń, utworzone w ten sposób grupy wypracowały treść porozumień sektorowych.
Dla wyjaśnienia wskazać należy, że tego typu listy intencyjne dotyczące wzajemnej współpracy zawierane są pomiędzy ministrami a konkretnymi podmiotami lub grupą podmiotów, pomiędzy konkretnymi ministrami, czy też pomiędzy konkretnymi podmiotami w towarzystwie ministra. Praktyka ta jest powszechna i ma miejsce w granicach kompetencji danego ministra, a w szczególności w zakresie działów administracji rządowej, którymi zarządza dany minister, zgodnie z ustawą o działach administracji rządowej. Zazwyczaj takie listy intencyjne już same w sobie zawierają postanowienia dotyczące współpracy stron. Jednakże w sytuacji dużych inwestycji, które zakładają udział wielu podmiotów listy intencyjne są tylko zaproszeniem do współpracy i wypracowania w tym celu wspólnego dokumentu.
W odniesieniu powyższego na grunt porozumień sektorowych dotyczących OZE, wskazać należy, że Minister Klimatu i Środowiska w ramach zarządzanych przez siebie działów administracji ma za zadanie m. in. zarządzania i koordynacji programami w zakresie upowszechniania, rozwoju i promocji wykorzystywania technologii niskoemisyjnych i zeroemisyjnych, w tym w szczególności w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz transportu (art. 13a ust. 1 ustawy o działach administracji rządowej). Co również istotne, w zakresie swoich zadań Minister Klimatu i Środowiska sprawuje nadzór nad realizacją zadań finansowanych z budżetu państwa (w tym dotacji). Współpraca podmiotów z rynku OZE w Ministerstwem Klimatu i Środowiska wydaje się więc jak najbardziej wskazana.
Podmioty uczestniczące w pracach porozumienia sektorowego na rzecz MEW
W jednym z ostatnich artykułów na offshore wind poland czytamy, że w pracach porozumienia sektorowego na rzecz MEW uczestniczy już 260 podmiotów. Wśród tych podmiotów, oczywiście poza Ministrem Klimatu i Środowiska, są również inni ministrowie, przedstawiciele inwestorów (np. ORLEN, PGE Polska Grupa Energetyczna), podmioty uczestniczące w łańcuchu dostaw dla MEW (np. SIEMENS ENERGY), organizacje działające na rzecz rozwoju MEW (np. Polskie Towarzystwo Energetyki Wiatrowej), przedstawiciele jednostek finansowych i ubezpieczeniowych, jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty systemu oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki (np. Uniwersytet Morski w Gdyni). Przekrój podmiotów uczestniczących w porozumieniu jest więc dosyć duży, co zapewne będzie miało pozytywny wpływ na realizację inwestycji na przestrzeni wielu lat.
Local content
Głównym założeniem porozumienia jest jak największe wykorzystanie w rozwoju MEW tzw. local content, zarówno w przemyśle, zapleczu portowo-logistycznym jak i rozwoju kadr i systemów kształcenia. Wykorzystanie local content zakłada m. in. udział polskiego przemysłu w dostarczaniu przynajmniej niektórych kluczowych elementów konstrukcyjnych MFW. Oczywistym jest, że w tym zakresie prym wiodą podmioty zagraniczne, które już od lat zajmują się dostarczaniem komponentów na potrzeby MEW. Niemniej z doniesień prasowych wynika, że również polskie podmioty są zainteresowane i zaangażowane w produkcję elementów MFW. Na Dniu Dostawcy w Gdyńsku, który odbył się w tym roku, stawiło się ponad 100 krajowych przedsiębiorców, którzy chcą się włączyć w łańcuch dostaw dla projektów morskich farm wiatrowych. Wiemy, że niektóre z nich już uczestniczą w produkcji na rzecz MEW np. Baltic Operator Sp. z o.o., która wykonać ma dwie morskie trafostacje na Bałtyku.
W kontekście zaplecza portowo-logistycznego porozumienie zakłada wybudowanie w morskim porcie Gdynia terminalu instalacyjnego, umożliwiającego terminową budowę MFW. Ponadto, w portach Łeba i Ustka zostaną wybudowane terminale serwisowe wraz z infrastrukturą dostępową (co już się dzieje na naszych oczach). Pozostałe porty morskie zostaną dostosowane do potrzeb realizacji MFW według zgłaszanych przez inwestorów potrzeb oraz możliwości finansowych podmiotów zarządzających tymi portami.
Local content to również działania tzw. miękkie, które rzutują na inne obszary MEW np. rozwój szkolnictwa związanego z obsługą MFW czy uregulowania bezkonfliktowego współdziałania z lokalnymi rybakami. Co rusz na offshore wind poland pojawiają się artykuły o szkoleniach rybaków na techników turbin wiatrowych (póki co zagranicą), inwestycjach związanych z ośrodkami szkolenia na potrzeby MEW w Polsce czy chociażby o kodeksie dobrych praktyk dla inwestorów i rybaków.
Założenia porozumienia dotyczą wielu bezpośrednio oraz pośrednio zaangażowanych podmiotów w budowę i rozwój MEW, kształtując ten rozwój w różnych obszarach i na przestrzeni wielu lat, co jest bardzo pozytywne dla tego sektora. Niemniej najważniejsze jest wykonanie tych założeń, czego niestety porozumienie zagwarantować nie może, ponieważ nie jest aktem normatywnym.
Z cyklu „Okiem prawnika” polecamy:
Okiem prawnika: czy polskie morze z MFW będzie tak samo piękne?
