16 listopada 2023 r. w ramach Blue Baltic Community, inicjatywy Gdańskiego Inkubatora Przedsiębiorczości STARTER, odbyło się spotkanie grupy roboczej, podczas którego podjęto temat serwisowania i eksploatacji morskich farm wiatrowych. Eksperci odpowiedzieli na pytanie, jak zredukować koszty przy zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Patronem medialnym wydarzenia jest portal branżowy OffshoreWindPoland.pl. Partnerem spotkania było Polskie Stowarzyszenie Morskiej Energetyki Wiatrowej (PTMEW) oraz Ocean Winds.
Faza serwisu i eksploatacji w sektorze morskiej energetyki wiatrowej jest kosztowna z kilku powodów. Serwisowanie farm wiatrowych na morzu wymaga dostępu do lokalizacji, co często wiąże się z koniecznością użycia statków, specjalistycznych urządzeń podwodnych, a czasem nawet śmigłowców. To z kolei generuje znaczne koszty związane z transportem i utrzymaniem floty. Infrastruktura morskich farm wiatrowych jest zazwyczaj bardziej skomplikowana niż ta na lądzie. Wiele złożonych elementów, takich jak fundamenty zainstalowane na dnie morskim, generatory, przekształtniki i kable podwodne, wymagają regularnych inspekcji, napraw i konserwacji. Ważne tu jest bezpieczeństwo pracowników – prace serwisowe na morzu są ryzykowne i wymagają przeszkolenia specjalistycznego personelu oraz spełnienia rygorystycznych norm bezpieczeństwa, co z kolei wpływa na koszty.
Jedną z opcji ograniczające koszty są technologie monitorowania zdalnego, czyli zastosowanie zaawansowanych systemów inspekcji zdalnej, które dają możliwość wcześniejszego wykrywanie problemów i zdalnego sterowania systemów, minimalizując potrzebę bezpośredniej obecności personelu serwisowego. Wykorzystanie dronów, robotów podwodnych i innych autonomicznych jednostek może zredukować koszty inspekcji i konserwacji, a jednocześnie zwiększyć skuteczność tych działań.
Kluczem jest też optymalizacja logistyki, czyli skrócenie czasu i kosztów transportu poprzez optymalizację logistyki oraz korzystanie z zaawansowanych systemów zarządzania danymi i informacjami, co może znacząco poprawić efektywność operacji serwisowych. Współpraca między firmami z sektora morskiej energetyki wiatrowej, instytucjami badawczymi, rządem i innymi interesariuszami może przyspieszyć rozwój innowacyjnych rozwiązań oraz umożliwić wymianę wiedzy i doświadczeń, co może przyczynić się do obniżenia kosztów.
Firmy tracą czas na wyszukiwaniu i operowaniu danymi
Włodzimierz Werochowski, prezes zarządu Industria Project Sp. z o.o. przypomniał, że podczas poprzedniego spotkania Blue Baltic Community eksperci opowiedzieli o technologii digital twin. Polska firma zajmuje się nie tylko projektowaniem, ale też tworzeniem holistycznego podejścia do procesu inwestycyjnego. Podkreślił, że misją trójmiejskich ekspertów jest towarzyszenie klientom od początku inwestycji do momentu zamknięcia i jej utylizację. Wskazał, że w firmach bardzo dużo czasu eksperci spędzają na wyszukiwaniu i analizie danych.
Wraz z Radosławem Pleskotem z 7 Willows, firmy informatycznej należącej do Industria Project, opowiedział o platformie Common Data Environment (CDE), dzięki której uczestnicy projektu mogą komunikować oraz operować danymi projektowymi. Dzięki takiemu rozwiązaniu zmniejszona jest liczba błędów oraz unika się powielania informacji, co jest powszechne w firmach. Werochowski podkreślił, że kluczowe jest unikanie powielania błędów. Platforma jest dedykowana inwestorom, wykonawcom i projektantom technologii i infrastruktury, gdzie wymagane jest gromadzenia danych, ich operowanie oraz analizowanie. Mogą z niej skorzystać także inspektorzy nadzoru.
System Zarzadzania Energia (Scada) opracowany przez grupę Industria (7 willows) pozwala na zarządzanie instalacjami produkującymi energię elektryczną. Ostanie wdrożenie systemu to dworzec przesiadkowy w Lublinie, gdzie system wspiera i zarządza instalacją fotowoltaiczną 0,5 MW w centrum miasta Lublin i pozwala na optymalne wykorzystanie instalacji PV wraz z funkcjami takimi jak iluminacje świetlenie, odłączanie itp. Analogicznie może być wykorzystywany w morskich farmach wiatrowych.
Perspektywa inwestora. Innowacje mogą wesprzeć w wielu obszarach
Ocean Winds to firma hiszpańsko-francuska (EDP Renewables+Engie), która realizuje w Polsce projekt morskiej farmy wiatrowej BC-Wind. Jej oddanie do użytku przewidziano w 2027 r. Firma ma aspiracje w skali globalnej rozwijając także projekty floating (pływające platformy wiatrowe). Obecnie firma zatrudnia ok. 500 osób.
– Jesteśmy bardzo zorientowani na local content. Chcielibyśmy, aby polskie firmy były zaangażowane w rozwój projektu – powiedział Dominik Dados, O&M Manager w projekcie BC Wind.
Zachęcał polskie podmioty do rejestrowania się w bazie dostawców na stronie Ocean Winds. Przedstawiciel opowiedział o rozwijanym projekcie oraz planowanej budowie bazy serwisowej we Władysławowie. Innowacje mogą zapewnić wsparcie inwestorów w obszarze transportu i logistyki, serwisu, czy utrzymania farmy i jej remontów.
Dominik Dados powiedział, że inwestor jest otwarty i chętny na wdrażanie rozwiązań w zakresie innowacyjnego monitoringu farm, ale obecnie jest za mało kompleksowych narzędzi dostępnych na rynku. Takie rozwiązania powinny być obecnie rozwijane i konsultowane z przedstawicielami branży, w celi ich testowania i wdrożenia w planowanych projektach. Na początku istotne będą inspekcje realizowane przez człowieka i wykwalifikowane kadry.
Dominik Dados powiedział, że potrzebne są rozwiązania kompleksowe na etapie serwisu i eksploatacji. Inwestorzy obawiają się kosztownych zmian projektowych oraz ingerencji w już gotowe elementy morskiej farmy wiatrowej, dlatego dane rozwiązania należy uwzględniać najwcześniej jak to tylko jest możliwe, najlepiej już na etapie projektowania morskich farm wiatrowych.
Kluczem bezpieczeństwo danych i komunikacji pomiędzy platformami
Podczas dyskusji uczestników spotkania wyrażono przekonanie, że potencjał wdrażania rozwiązań innowacyjnych i technologicznych dla fazy O&M ma duży potencjał, ale trzeba pamiętać, że potrzebna jest do tego sprawna komunikacja w zakresie przesyłania danych. W całym regionie Morza Bałtyckiego powinna być wdrożona technologia 5G.
