Morska energetyka wiatrowa notuje niezwykle dynamiczny rozwój na całym świece. Jak wskazuje w raporcie ,,A turning point for offshore wind” Allianz Commercial, czołowy ubezpieczyciel inwestycji w technologie zero- i niskoemisyjne, stwarza to wyzwania również dla deweloperów i ubezpieczycieli. Muszą oni zmierzyć się z ryzkiem związanym z prototypową technologią, presją ekonomiczną, ekstremalnymi warunkami pogodowymi, uszkodzeniami kabli i kolizjami, a także z aspektami środowiskowymi.
Eksperci Allianz Commercial w raporcie zwracają uwagę na możliwości rozwoju morskich farm wiatrowych, innowacje technologiczne, trendy i ryzyka, ale również wzorce strat dla branży morskiej energetyki wiatrowej, gdy sektor przygotowuje się do globalnego wzrostu.
– Morskie farmy wiatrowe to bardzo złożone projekty – uważa Anthony Vassall, Global Head of Natural Resources w Allianz Commercial. Jego zdaniem wyciąganie lekcji z wcześniejszych strat – które dotyczą głównie uszkodzeń kabli i turbin – są niezbędne do tego, aby branża mogła nadal rozwijać się w sposób zrównoważony.
– Należy również przeanalizować pojawiające się zagrożenia, ponieważ deweloperzy przygotowują się do wykorzystania morskiej energetyki wiatrowej na szeroką skalę na całym świecie. Wielkość turbin stale się zwiększa, farmy powstają na coraz bardziej wymagających obszarach morskich, gdzie są bardziej narażone na ekstremalne zjawiska pogodowe, a równolegle następuje dalszy rozwój innowacyjnych technologii. Do 2050 r. zapotrzebowanie na wykorzystanie przestrzeni morskiej wzrośnie pięciokrotnie co powoduje, że zagadnienia związane z różnorodnością biologiczną zyskają na znaczeniu. W szczególności dla mieszkańców regionów nadmorskich – dodał.
Chiny dystansują Europę
Obecnie ponad 99% morskich turbin wiatrowych na świecie jest instalowane w Europie, w regionie Azji i Pacyfiku. Na rynku offshore wind coraz bardziej inwestują również Stany Zjednoczone. Liderem w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej są Chiny, które dystansują pod tym względem Europę. Według szacunków w 2023 r. połowa nowych farm morskich na świecie powstanie w Państwie Środka. W ubiegłym roku do sieci przyłączono instalacje o mocy 8,8 GW. W efekcie moc wszystkich morskich farm wiatrowych na świecie osiągnęła 64,3 GW. Zgodnie z prognozami Global Wind Energy Council, w ciągu najbliższej dekady na 32 rynkach na świecie powstaną instalacje o mocy ok. 380 GW.
Jak wskazuje Allianz Commercial, mimo, że ambicje w zakresie rozwoju offshore wind są duże to nie oznacza, że deweloperzy nie muszą mierzyć się z szeregiem wyzwań. W ostatnim czasie rosnące koszty inwestycji wstrzymały realizację dużych farm wiatrowych, co ma związek z inflacją, wzrostem wydatków kapitałowych, rosnącymi stopami procentowymi i niestabilnością geopolityczną. Ponadto, wzrosły koszty materiałów i wynajmu statków, podczas gdy dostawy materiałów i dostęp do wykonawców są utrudnione. Presję wywierają również wąskie gardła w łańcuchu dostaw, długotrwałe procedury wydawania pozwoleń i opóźnienia w podłączaniu instalacji wiatrowych do sieci.
– Skala i zakres rozwoju morskich farm na świecie jest olbrzymia. To wymaga rozbudowy zaplecza produkcyjnego, portów i odpowiedniej infrastruktury. To musi nastąpić niezwykle szybko i wspólnie przez wszystkich interesariuszy tj. instytucje finansowe, korporacje i administrację rządową – mówi Adam Reed, Global Leader Offshore Renewables and Upstream Energy w Allianz Commercial.
Kable główną przyczyną roszczeń
Zarówno sektor energetyczny, jak i branża ubezpieczeniowa posiadają znaczną wiedzę specjalistyczną w zakresie zarządzania zagrożeniami związanymi z morską energetyką wiatrową. Na jednym z największych rynków ubezpieczeń morskich farm wiatrowych tj. w Niemczech i Europie Środkowo-Wschodniej, 53% wartości roszczeń związanych z morską energią wiatrową w latach 2014-2020 dotyczyło uszkodzeń kabli. Na drugim miejscu znalazły się zgłoszenia dotyczące awarii turbiny – 20%. Straty liczone w milionach spowodowały również utraty kabli w trakcie transportu czy ich zagięcia podczas układania. Eksperci Allianz podkreślają, że awaria kabla może potencjalnie uniemożliwić uruchomienie całej sieci turbin.
– Ryzyka związane z kablami mają charakter krytyczny, dlatego jakość usług w tym obszarze jest niezwykle ważna. Wykonawcy muszą zapewnić, że dysponują wymaganą wiedzą specjalistyczną do usuwania awarii i że są w stanie szybko pozyskać części zamienne, aby tym samym ograniczyć straty poniesione podczas przestojów – stwierdził Reed.
– W przypadku prac związanych z okablowaniem podmorskim ubezpieczyciele zwracają szczególną uwagę na rodzaj używanego okablowania, rodzaj wykorzystywanych statków, komunikację między klientem a wykonawcą oraz tego jak często wykwalifikowani inżynierzy od zarządzania ryzykiem nadzorują cały proces – dodał.
Innowacje, które przełamują schematy
Jak przestrzegają analitycy Allianz, branża offshore wind musi ostrożnie zarządzać procesem wdrażaniem nowych technologii na dużą skalę. W tym kontekście szczególnie zwracają uwagę na nowatorskie koncepcje jak wyspy energetyczne czy hybrydowe farmy wiatrowe, które są wykorzystywane do produkcji zielonego wodoru lub magazynowania energii. W ramach projektów pilotażowych, takich jak Offshore Logistics Drones realizowany przez niemiecki EnBW, badane jest wykorzystywanie dronów do konserwacji i napraw turbin, zmniejszając tym samym zależność od dostępności helikopterów i ludzi. Eksperci Allianz zwracają również uwagę, że rozwijana jest również technologia pływających farm wiatrowych, która jest gotowa do komercjalizacji, szczególnie na głębszych morzach i oceanach.
Ponadto, zdaniem ekspertów zarządzanie coraz to większymi turbinami wiatrowymi jest kolejnym kluczowym wyzwaniem. W ciągu ostatnich 20 lat wysokość wiatraków wzrosła niemal czterokrotnie – z około 70 m do 260 m, czyli prawie trzy razy więcej niż Statua Wolności w Nowym Jorku. W ciągu ostatnich trzech dekad średnica wirników wzrosła pięciokrotnie. Rośnie również moc turbin. Do niedawna na rynku dostępne były turbiny o mocy 8-9 MW. Dzisiaj już są dostępne modele o mocy 14-18 MW, a wkrótce nawet powyżej 20 MW. To z kolei powoduje, że ubezpieczyciele coraz uważniej przyglądają się rozwojowi technologicznemu, projektom pilotażowym, a także zmieniającej się standaryzacji rozwiązań technologicznych.
– Te nowe i niesprawdzone technologie często wiążą się z brakiem dojrzałości technicznej i dostępności danych. Współpracując z klientami na wczesnych etapach realizacji projektów oraz wymieniając się wiedzą i doświadczeniami, wszystkie strony zyskają lepsze zrozumienie związanego z nimi ryzyka – mówi uważa dr Wei Zhang, Senior Risk Consultant, Natural Resources w Allianz Commercial.
Dostępność statków i kolizje – kolejne ryzyka
Allianz wskazuje, że kolejnym wyzwaniem jest dostępność statków do budowy i serwisowania morskich farm wiatrowych nie tylko w Europie, ale również na całym świecie. Jako jedno z zagrożeń ubezpieczyciel wskazuje na kolizje statków z infrastrukturą farm, które mogą powodować znaczne straty. Przypomina, że w ostatnich latach zaobserwowano wzrost liczby takich incydentów. Chociaż do tej pory dotyczyły one zazwyczaj mniejszych statków, często w wyniku błędu ludzkiego, doszło również do szeregu incydentów z udziałem większych jednostek, co jest coraz bardziej niepokojące, biorąc pod uwagę, że do 2030 r. tylko na Morzu Północnym ma zostać zainstalowanych 2500 turbin wiatrowych.
Nawigacja na trudnych wodach
W raporcie analitycy zwracają uwagę, iż pomimo tego, że Europa posiada doświadczenie w realizacji operacji morskich w trudnych warunkach to wraz z postępem technologicznym farmy wiatrowe powstają w dalszej odległości od brzegu i w nowych miejscach. Także w tych regionach, które są podatne na gwałtowną zmianę warunków pogodowych i są narażone na katastrofy naturalne jak np. wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych lub Tajwanu. Eksperci Allianz wskazują, że dopiero czas pokaże, czy zmiany klimatyczne zwiększą te ryzyka, ponieważ wzrost temperatury oceanów może przyczynić się do zwiększenia siły huraganów.
Jednocześnie autorzy raporty przypominają, że pomimo nieocenionego wkładu morskiej energetyki wiatrowej w transformację w kierunku neutralności klimatycznej branża musi pamiętać o odpowiedzialnym rozwoju i uwzględnieniu kwestii środowiskowych. Obejmuje to zarówno odpowiednie zarządzanie wpływem na bioróżnorodność i dziką przyrodę morską, ale również pozyskiwaniem surowców niezbędnych do produkcji komponentów farm wiatrowych.
Źródło: Allianz Commercial
