Dużo mówi się o szansie, która – dzięki legislacji UE – pojawia się dla Polski w kontekście budowy europejskiego łańcucha dostaw dla sektorów związanych z technologiami net-zero. Obserwując globalną konkurencję na rynku technologii OZE, w szczególności agresywne strategie inwestycyjne i cenowe krajów spoza Europy w obszarach fotowoltaiki, lądowej energetyki wiatrowej, samochodów elektrycznych czy też elektrolizerów, można wywnioskować, że sytuacja jest krytyczna. Sektor morskiej energetyki wiatrowej wydaje się być jednym z ostatnich bastionów utrzymania pozycji lidera technologicznego przez Europę. Biorąc pod uwagę fakt, że dokument Net Zero Industry Act (NZIA) nie jest obecnie wyposażony w konkretne instrumenty finansowe, same instytucje unijne wskazują na plany Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności (ang. Recovery and Resilience Facility, RRF) jako możliwe źródło finansowania inwestycji – pisze w komentarzu dla OffshoreWindPoland.pl Maciej Mierzwiński, prezes CEE Energy Group.
Krajowy Plan Odbudowy (KPO) może stać się ważnym czynnikiem w rozwoju firm działających w łańcuchu dostaw dla sektora morskiej energetyki wiatrowej, a także instrumentem polityki przemysłowej w rozwoju nowych projektów. W ubiegłym tygodniu, w gronie organizacji i klastrów specjalizujących się w tej branży, omówiliśmy najważniejsze propozycje. Interesariusze mieli możliwość składania uwag do 15 kwietnia 2024 r.
Ze względu na oczywiste przesłanki, rząd będzie zmuszony do bardzo szybkiego działania i wprowadzenia zmian, które nie zaburzą, ani nie wydłużą procesu akceptacji. Istnieje jednak kilka kluczowych postulatów, które mogą zadecydować o tym, czy KPO skutecznie wesprze budowę pozycji Polski na rynku reindustrializacji, opartej o łańcuchy dostaw net-zero.
Postulaty
Po pierwsze, w inwestycji „Wsparcie dla gospodarki niskoemisyjnej” dobrym krokiem jest uwzględnienie części postulatów zgłaszanych przez nas w poprzednich rewizjach, co pozwala na włączenie inwestycji net-zero do tego komponentu. Istotne jest szczegółowe określenie katalogu inwestycji, aby umożliwić finansowanie mocy produkcyjnych w całym łańcuchu dostaw, w tym produktów i usług związanych z przygotowaniem i budową morskich farm wiatrowych, tj. turbin wiatrowych i ich komponentów, fundamentów oraz ich elementów, lądowych i morskich stacji transformatorowych, usług instalacji i eksploatacji, budowy floty instalacyjnej i serwisowej, kabli i ich komponentów oraz pozostałych.
Korzystnym dla branży będzie także przesunięcie części dostępnego budżetu inwestycyjnego do części dotacyjnej, co umożliwi realizację kluczowych projektów, które mogą być gotowe do sfinansowania za pomocą mechanizmu Tymczasowych Ram Kryzysowych (TCTF). W przypadku pozostawienia inwestycji w części pożyczkowej programu, ważne jest zaproponowanie atrakcyjnych form finansowania dla ostatecznych odbiorców wsparcia, takich jak preferowane dotacje, pożyczki z umorzeniem lub preferencyjne pożyczki.
Po drugie, w ramach inwestycji „Budowa morskich farm wiatrowych (Fundusz na rzecz morskiej energetyki wiatrowej)”, proponuję rozszerzenie zakresu i grupy docelowej inwestycji o wsparcie projektów przemysłowych związanych z budową morskich farm wiatrowych oraz rozbudową mocy produkcyjnych i usług w łańcuchu dostaw dla tego sektora. Grupa docelowa powinna zostać poszerzona o przedsiębiorstwa lub podmioty produkujące lub planujące tworzyć produkty lub realizować usługi w łańcuchu dostaw morskich farm wiatrowych. Wówczas Fundusz ten będzie pełnił rzeczywistą funkcję narzędzia dla rozwoju ogólnogospodarczego Polski.
Po trzecie, w inwestycji „Budowa infrastruktury terminalowej offshore” kluczowe jest dopisanie portów, które są gotowe do realizacji projektów, w tym portu w Władysławowie. KPO stanowi ogromną szansę na poszerzenie przemysłowego znaczenia polskich portów, co może przyczynić się do rozwoju polskiego wybrzeża z perspektywy nowoczesnych inwestycji w łańcuchu dostaw net-zero. Projekty te osiągnęły już poziom rozwoju, który kwalifikuje je do uwzględnienia wśród pilnych inwestycji.
Rynek, legislacja, zasoby ludzkie i właśnie finansowanie to klucze do zbudowania wiodącego działu przemysłu w Polsce. KPO daje jeszcze na to szanse. Dobrze by było, gdyby Polska to wykorzystała.
