Projekt Blue Baltic Community, inicjatywa Gdańskiej Fundacji Przedsiębiorczości Inkubator STARTER, okazał się dużym sukcesem. Od 2023 r. udało się zorganizować 12 spotkań grup roboczych, w których uczestniczyło 260 osób zainteresowanych sektorem morskiej energetyki wiatrowej. Podczas konferencji podsumowującej przedstawiciele gdańskiego projektu przekonywali, że to dopiero początek działań. 22 listopada 2024 r. odbyła się konferencja podsumowująca oraz dyskusja na temat stanu realizacji ekosystemu rozwoju branży wiatrowej. Eksperci byli zgodni co do tego, że wielkie ambicje trzeba przekuć w realne działania na rzecz dalszego rozwoju ekosystemu offshore wind na Pomorzu.
Paweł Braun, prezes Gdańskiej Fundacji Przedsiębiorczości STARTER, powiedział otwierając konferencję, że sukces projektu stanowił dowód na to, że liczne podmioty z Pomorza chcą aktywnie włączać się w łańcuchy dostaw dla morskiej energetyki wiatrowej. Projekt jest realizowany przez gdańską fundację od dwóch lat i zgromadził wokół siebie grono ekspertów, technologów, ale też pasjonatów i przyjaciół.
– Tematy naszych dyskusji były różnorodne, niejednokrotnie nieoczywiste. Rozmawialiśmy o wyzwaniach technologicznych, badaniach środowiskowych, bezpieczeństwie czy kadrach. Wiemy dziś bardzo dużo, a kwestii kluczowych dla sektora jest jeszcze więcej, aby je zgłębić i omówić z uczestnikami projektu – powiedział.
Podkreślił, że listopadowa konferencja podsumowująca nie jest ostatnim spotkaniem środowiska skupionego wokół Blue Baltic Community.
– Przed nami 2025 rok, który będzie inny od mijającego. Przez cztery lata dyskutowaliśmy o potencjale dla morskiej energetyki wiatrowej dla Pomorza, Polski i Morza Bałtyckiego. Dziś zaczynają się pierwsze inwestycje – są wbijane pierwsze łopaty. Przyszły rok będzie tym momentem, gdy zobaczymy realne inwestycje na obszarach morskich – mówił.
Podziękował partnerom projektu, wśród których znalazło się Miasto Gdańsk, Polska Izba Morskiej Energetyki Wiatrowej (PIMEW) jako partner merytoryczny, a także partnerzy medialni – OffshoreWindPoland.pl i GospodarkaMorska.pl. Podziękowania skierował też w stronę zespołu Fundacji, który swoim zaangażowaniem doprowadził do powodzenia przedsięwzięcia.
Wyniki projektu
Project manager w Inkubatorze STARTER oraz koordynatorka projektu Julia Halemba przedstawiła wyniki projektu. Od października 2023 r. udało się zorganizować 12 spotkań roboczych (5 w 2023 r., 7 w 2024 r.) oraz dwie konferencje. W projekcie uczestniczyło około 400 osób, w tym 260 osób w spotkaniach grup roboczych, a także 44 ekspertów w dziedzinach związanych z morską energetyką wiatrową i technologiami. W trakcie spotkań dyskutowano w ramach tematów: HR i szkolenia, autonomiczne rozwiązania, cyfrowy bliźniak, technologie komunikacyjne, certyfikacja, cyberbezpieczeństwo, multifunkcjonalność i akwakultura, technologie wodorowe, operations & maintenance, GOZ, ESG oraz badania środowiskowe. Po każdym ze spotkań były realizowane spotkania networkingowe, których celem było łączenie pomorskich firm z branżą morskiej energetyki wiatrowej.
-Udało nam się osiągnąć cel, czyli połączyć technologie z branżą morskiej energetyki wiatrowej. Cieszy nas, że jest przestrzeń do wymiany wiedzy i że dodatkowo instytucje otoczenia biznesu znajdują korzyści ze spotkań – powiedziała.
Status rozwoju offshore wind w Polsce
W ramach podsumowującej rozwój branży offshore wind prelekcji Jakub Budzyński, prezes PIMEW, wskazał, że branża zrealizowała znaczne postępy w ciągu roku, czyli trwania projektu Blue Baltic Community, co można było dostrzec w pojawiających się rozmowach podczas spotkań. Wśród kluczowych dokonano zmian w obszarze regulacji dotyczących tzw. II fazy wsparcia projektów (faza aukcyjna). Obecnie procedowane są dwie nowelizacje ustawy offshore wind, od których będzie zależało powodzenie dalszych projektów MEW na polskich wodach Morza Bałtyckiego.
-Polski rząd widzi morską energetykę wiatrową jako jeden ze strategicznych kierunków – podkreślił Budzyński.
Wielkimi krokami zbliża się aukcja offshore wind w 2025 r., która wraz z ceną maksymalną za energię wyprodukowaną w instalacjach jest przedmiotem żywej dyskusji w sektorze. Aby aukcja się odbyła, muszą być zgłoszone trzy projekty. W jego ocenie realny termin aukcji to grudzień 2025 r.
Jedną z pierwszych budowanych farm będzie MFW Baltic Power, dla którego są obecnie mobilizowane jednostki w Trójmieście. Kampania instalacyjna rozpocznie się w styczniu 2025 r. Kolejny kluczowy inwestor to PGE Baltica z PGE Polskiej Grupy Energetycznej, rozwijający projekty z duńskim Ørstedem. Zespół przygotowuje MFW Baltica 2 i MFW Baltica 3. Obecnie inwestor zamyka finansowanie i FID ma być podjęty do końca roku.
Więcej wymagań, mniej obietnic na przyszłość
Joanna Rybicka-Gornowicz, menadżer ds. łańcucha dostaw z Orlen Neptun, zwróciła uwagę, że na inwestorów patrzy się jak na podmiot, który powinien wziąć odpowiedzialność za budowę łańcucha dostaw na siebie, jednak za efekty odpowiedzialny jest cały sektor – także dostawcy.
– I faza nauczyła nas, że organizacja pierwszych Dni Dostawcy jest kluczowa, w szczególności dla wąskich grup. Deweloperzy zrobili kawał dobrej roboty w tym zakresie. Local content to de facto odpowiedzialność całego łańcucha dostaw – powiedziała.
Pomaganie firmom zlokalizowanym na poziomie Tier-1, Tier-2, Tier-3 w dotarciu do poddostawców jest kluczowe. Ważna jest też edukacja młodych ludzi w zakresie branży offshore wind.
– Wyciągnęliśmy trochę lekcji – pokazywanie innowacyjności jest świetną drogą do dotarcia, aby pokazać im, że to nie jest nudna branża infrastrukturalna. Nie bez znaczenia jest współpraca z jednostkami edukacyjnymi – podkreśliła. Zaznaczyła, że kształcenie kadry to też local content, a firmy zagraniczne powinny być zobowiązane do kształcenia studentów i oferowania staży młodym osobom.
Ekspertka zwróciła uwagę, że aby wyszkolić kadry, potrzebne są nie tylko obietnice, ale też wymagania. Jedną z podstaw jest język angielski.
– Z jednej strony musimy włożyć dużo pracy w przeszkolenie pracowników. Kolejny aspekt to mechanizmy zatrzymywania wykształconych kadr w Polsce – zwróciła uwagę.
Jako deweloper jest zobowiązana do raportowania zgodnie z zasadami ESG do poziomu poddostawców na poziomie Tier-3, co jest też wyzwaniem dla samych dostawców. Inwestor będzie przeprowadzał szkolenia.
Perspektywa uczelni. Demografia nie pomaga
Dyskusję ekspertów podczas konferencji zdominowały działania i wyzwania z przygotowaniem kadr pomorskich do pracy w sektorze morskiej energetyki wiatrowej. Dr Alicja Mrozowska, adiunkt na Wydziale Dowodzenia i Operacji Morskich Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, zwróciła uwagę, że uczelnia podjęła znaczne kroki w stronę przygotowania swoich studentów do pracy w sektorze morskiej energetyki wiatrowej. W ramach kierunku związanego z bezpieczeństwem otworzono na II stopniu studiów specjalizację związaną z energetyką odnawialną, aby łączyć rozwój technologii z aspektami bezpieczeństwa. Na I stopniu studiów AMW koncentruje się na logistyce i transporcie.
– Widzimy problem braków personalnych. Na wiosnę będziemy otwierać współpracę z Politechniką Gdańską w zakresie studiów podyplomowych offshore wind, stawiając na praktykę. Offshore wind to nie tylko teoria. Chcemy otworzyć studia dualne, aby już zasilać miejsca pracy – powiedziała.
AMW pozyskała fundusze na kształcenie nowych kadr dla branży offshore wind. Poszerzono ofertę dla studentów offshore wind w zakresie języka angielskiego.
Dr Tomasz Harackiewicz, dyrektor Centrum Morskiej Energetyki Wiatrowej Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, wskazał, że pierwsze kierunki dla sektora offshore wind uczelnia oferowała już kilkanaście lat temu, a absolwenci są zatrudniani w międzynarodowych projektach.
– Od pewnego czasu kierunkujemy się w stronę morskiej energetyki wiatrowej, wśród których są studia w zakresie zarządzania ryzykiem czy eksploatacji turbin wiatrowych – powiedział.
Zwrócił uwagę, że demografia nie pomaga i walka o talenty toczy się nie tylko w samej branży morskiej, ale też w innych kluczowych branżach dla morskiej energetyki wiatrowej.
– Jesteśmy skazani tak jak inne kraje na import siły roboczej – stwierdził.
Harackiewicz powiedział, że oprócz demografii, uczelniom coraz trudniej nakłonić studentów do podjęcia studiów magisterskich. Na jednym z kierunków mechanicznych po uruchomieniu studiów magisterskich o specjalizacji offshore znacząco zwiększył się wskaźnik studiów, co nastąpiło w październiku tej jesieni.
Pod koniec 2021 r. powstało centrum MEW przy Uniwersytecie Morskim w Gdyni, gdzie w zakresie szkoleń targetem są osoby zawodowe. Zrealizowano projekt MBA specjalizujący się w morskiej energetyce wiatrowej. Jesienią rozpoczęto czwartą edycję studiów.
Braki kadrowe w przemyśle
Szymon Łagódka, specjalista ds. handlowych w Grupie Przemysłowej Baltic, zwrócił uwagę na problem „drenażu mózgów” – eksperci zatrudniają się w polskich firmach, nabywając unikatową wiedzę, po czym przechodzą do firm zagranicznych, które oferują o wiele lepsze warunki pracy.
Dostrzega także braki kadrowe. W segmencie produkcji komponentów dla offshore wind brakuje project managerów, którzy poprowadziliby z sukcesem projekty – od wyceny do odbioru. Brakuje też technologów, zwłaszcza z doświadczeniem na miejscu, obserwowany jest odpływ z rynku spawaczy i monterów, czyli zawodów związanych z pracami manualnymi.
Łukasz Kneba, współwłaściciel firmy Co-Made, wskazał, że zakres edukacji kadr nadzorujących został dobrze zaopiekowany przez polskie uczelnie i jest już na wystarczającym poziomie. Problem jest natomiast w zakresie edukacji technicznej, co widać już dziś, gdy podmioty coraz częściej nie startują w przetargach, bo nie mają zatrudnionych odpowiednio wykwalifikowanych pracowników do realizacji zleceń.
– Cały program kadrowy jest do opracowania, co wymaga współpracy między szkołami, uczelniami, uczelniami branżowymi a pracodawcami. Nie musi być tak, że wszystko gra do tej samej bramki – powiedział.
Zwrócił uwagę, że MFW są zainteresowane branżystami, więc nie zawsze są zainteresowane zaawansowanymi programami edukacyjnymi. W związku z tym odpowiedzialność spada na poziomy niżej, które muszą zapewnić pracowników bardziej wyspecjalizowanych we własnych obszarach.
Artykuł powstał we współpracy z
.
