Koniec 2024 roku oznaczał również zakończenie fazy pilotażowej projektu Baltic Sea2Land, realizowanego w regionie Morza Bałtyckiego. Głównym narzędziem rozwijanym w ramach projektu jest Sea2Land Navigator – rozwiązanie wspierające zintegrowane planowanie morskie i lądowe. W projekcie uczestniczyło pięć krajów: Łotwa, Estonia, Litwa, Finlandia i Niemcy oraz Polska, każdy z nich testując Navigator w różnych kontekstach planistycznych.
Łotwa – koordynacja planowania na poziomie regionalnym i krajowym
Łotewski zespół realizował dwa powiązane projekty pilotażowe: regionalny, skupiający się na opracowaniu Planu Tematycznego Wybrzeża dla regionu Kurlandii, oraz krajowy, skoncentrowany na Narodowym Planie Wybrzeża.
W fazie pilotażowej zespół regionalny zorganizował szereg warsztatów i grup roboczych, angażując ponad 250 uczestników. Głównym wyzwaniem okazało się znalezienie odpowiedniego podejścia do tak wieloaspektowego obszaru jak wybrzeże, gdzie krzyżują się liczne interesy i sektory.
Estonia – integracja planowania morskiego i lądowego na Saaremaa
Estoński pilot realizowany był na wyspie Saaremaa i koncentrował się na harmonizacji planowania lądowego i morskiego na poziomie lokalnym. Kluczowe działania obejmowały warsztaty z interesariuszami, partycypacyjne mapowanie GIS, badania ankietowe i wywiady.
Głównym wnioskiem z pilotażu było stwierdzenie, że dostępność wybrzeża jest złożoną kwestią wymagającą równowagi między prywatną własnością ziemi, publicznym dostępem, ochroną środowiska i potrzebami społeczności. Wyniki pilotażu zostaną włączone do nowego planu kompleksowego wyspy.
Litwa – monitorowanie strategii specjalizacji regionu Kłajpedy
Litewski pilot skoncentrował się na regionie Kłajpedy, a jego celem było opracowanie systemu monitorowania i ewaluacji dla Strategii Specjalizacji Regionu Kłajpedy 2030 oraz analiza wyników ekonomicznych sektora morskiego.
Kluczowym wnioskiem było stwierdzenie, że ciągłe zaangażowanie interesariuszy jest niezbędne dla skutecznego wdrożenia strategii. System monitorowania istnieje obecnie tylko w formie papierowej, ale trwają prace nad rozwojem platformy cyfrowej do śledzenia wyników gospodarki morskiej.
Finlandia – wzmacnianie planowania przestrzennego obszarów morskich
W Finlandii przeprowadzono kilka pilotaży, koncentrując się na promocji Strategii Wybrzeża i różnych aspektach planowania przestrzennego obszarów morskich. Pilotaże obejmowały:
- Pilot Morza Archipelagowego, oceniający wpływ rozwoju energii odnawialnej, szczególnie słonecznej, na środowisko wodne,
- Pilot Kymenlaakso, badający zrozumienie przez interesariuszy oznaczenia niebiesko-zielonej mapy,
- Pilot Krajowy, analizujący możliwość dodania oznaczenia niebiesko-zielonej infrastruktury do krajowego planu przestrzennego obszarów morskich,
- Pilot Północnego Obszaru Planistycznego, oceniający, jak planowanie przestrzenne obszarów morskich może lepiej uwzględniać ryby migrujące i potencjalne konflikty z rozbudową morskiej energetyki wiatrowej.
Niemcy – energia odnawialna i autonomia energetyczna wyspy Fehmarn
Niemiecki pilot skupiał się na energii odnawialnej i autonomii energetycznej wyspy Fehmarn. W fazie pilotażowej przeprowadzono badanie dotyczące percepcji energii wiatrowej wśród mieszkańców, przedsiębiorców i turystów.
Kluczowym wnioskiem była istotność mapowania sektorowego, które pomogło zidentyfikować zarówno synergie, jak i konflikty między różnymi sektorami, takimi jak wpływ transportu na turystykę i środowisko.
Polska – percepcja społeczna morskich farm wiatrowych
Polski pilotaż obejmował wszystkie nadmorskie gminy. Celem było zbadanie postrzegania przez społeczności przybrzeżne morskich farm wiatrowych, identyfikacja barier i czynników ułatwiających akceptację społeczną oraz testowanie narzędzi analitycznych z Sea2Land Navigator.
Zespół zorganizował cztery warsztaty, angażując społeczności lokalne i przedstawicieli różnych sektorów morskich. Warsztaty ujawniły znaczne dezinformacje i liczne wyzwania dotyczące inwestycji w morskie farmy wiatrowe na polskim morzu. Stwierdzono, że procesy informacyjne i konsultacyjne nie są odpowiednio dostosowane do potrzeb społeczności przybrzeżnych.
Doświadczenia z pilotażu pokazały, że Navigator mógłby skorzystać z usprawnień funkcjonalności strony internetowej, aby był bardziej dostępny i operacyjny dla podobnych procesów angażowania interesariuszy.
Przeczytaj szczegółowe podsumowanie projektu przygotowane na stronach Interreg Baltic Sea Region Managing Authority/Joint Secretariat.
Dostęp do Sea2Land Navigator – narzędzie zaprojektowane dla planistów morskich i lądowych w regionie Morza Bałtyckiego
