Komisja Europejska przedstawiła plan wsparcia dla energetyki wiatrowej, która ma być „nadal przykładem europejskiego sukcesu”. Wind Power Action Plan zakłada 15 działań, które mają wzmocnić unijny przemysł energetyki wiatrowej.
Według KE osiągnięcie niedawno uzgodnionego unijnego celu zakładającego co najmniej 42,5 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych do 2030 r., z ambicją osiągnięcia poziomu 45 proc., będzie wymagało znacznego zwiększenia mocy zainstalowanej energetyki wiatrowej, co oznacza przewidywany wzrost z 204 GW w 2022 r. do ponad 500 GW w 2030 r.
Plan działań pomoże utrzymać zdrowy i konkurencyjny łańcuch dostaw energetyki wiatrowej dzięki przejrzystej i bezpiecznej puli projektów, przyciągnie niezbędne środki finansowe i zapewni konkurencyjność na równych warunkach na całym świecie. Planowi temu towarzyszy komunikat w sprawie realizacji ambitnych celów UE w zakresie energetyki morskiej, w tym energii wiatrowej, będący kontynuacją przyjętej trzy lata temu strategii UE na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych.
Wspólna europejska odpowiedź
Przyjęty plan zawiera natychmiastowe działania, które mają zostać podjęte wspólnie przez Komisję, państwa członkowskie i przemysł przy wykorzystaniu dotychczasowych strategii oraz przepisów i z naciskiem na sześć głównych obszarów:
- Przyspieszenie wdrażania projektów dzięki większej przewidywalności i szybszemu wydawaniu pozwoleń. W 2022 r. dodano rekordową moc 16 GW instalacji wiatrowych, co stanowi wzrost o 47 proc. w porównaniu z 2021 r. Jest to jednak znacznie poniżej poziomu 37 GW rocznie wymaganego do osiągnięcia celu OZE wyznaczonego na 2030 r. Komisja uruchamia wraz z państwami członkowskimi inicjatywę „Accele-RES”, aby zapewnić szybkie wdrożenie zmienionych unijnych przepisów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych, kładąc większy nacisk na cyfryzację procedur wydawania pozwoleń oraz pomoc techniczną dla państw członkowskich. Ponadto zachęca się państwa członkowskie do lepszego eksponowania puli projektów dzięki zobowiązaniom dotyczącym energii wiatrowej, przejrzystym harmonogramom aukcji i długoterminowemu planowaniu. Ponadto Komisja jeszcze w tym roku wesprze niezbędną rozbudowę sieci elektroenergetycznych za pomocą planu działania na rzecz sieci.
- Ulepszony model aukcji. Opierając się na proponowanym akcie w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie i reformie struktury rynku energii elektrycznej, KE będzie wspierać państwa członkowskie w usprawnianiu aukcji za pomocą dobrze opracowanych i obiektywnych kryteriów, które nagradzają systemu o wyższej wartości dodanej i zapewniają pełną i terminową realizację projektów. Poza UE projekty Global Gateway będą w większym stopniu wykorzystywały normy strategicznych zamówień publicznych. Plan działania przewiduje również ocenę ryzyka w cyberprzestrzeni.
- Dostęp do finansowania. Aby przyspieszyć inwestycje i finansowanie produkcji energii wiatrowej w Europie, KE ułatwi dostęp do środków UE, zwłaszcza za pośrednictwem funduszu innowacyjnego, natomiast Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) udostępni gwarancje ograniczające ryzyko. Komisja zachęca również państwa członkowskie do pełnego wykorzystania elastyczności przewidzianej w zmienionych tymczasowych ramach pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji w celu wsparcia produkcji energetyki wiatrowej w UE.
- Sprawiedliwe i konkurencyjne środowisko międzynarodowe. Aby zagwarantować, że sektor energetyki wiatrowej będzie mógł działać na równych warunkach, KE będzie monitorować ewentualne nieuczciwe praktyki handlowe, które przynoszą korzyści zagranicznym producentom energii wiatrowej, i będzie nadal stosować umowy handlowe w celu ułatwienia dostępu do rynków zagranicznych, działając jednocześnie na rzecz przyjęcia unijnych i międzynarodowych norm dla tego sektora. KE będzie również współpracować z inwestorami w celu zidentyfikowania i usunięcia przeszkód dla inwestycji.
- Umiejętności. Partnerstwa na rzecz umiejętności na dużą skalę w zakresie energii odnawialnej będą stanowić najważniejsze forum tworzenia projektów rozwoju umiejętności. Dzięki aktowi w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie Komisja ułatwi również uruchomienie europejskich akademii umiejętności w przemyśle neutralnym emisyjnie – w tym akademii poświęconej sektorowi wiatrowemu – mających wspierać działania państw członkowskich na rzecz podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników. Akademie te opracują treści i materiały dydaktyczne i będą dążyć do wyszkolenia 100 tys. osób w ciągu trzech lat od rozpoczęcia działalności.
- Zaangażowanie przemysłu i zobowiązania państw członkowskich. KEbędzie pracować wspólnie z państwami członkowskimi i branżą wiatrową nad unijną kartą wiatru w celu poprawy warunków umożliwiających utrzymanie konkurencyjności europejskiej energetyki wiatrowej.
Nowa wizja szybszego wprowadzania morskiej energetyki wiatrowej
Według oczekiwań KE w nadchodzących latach morska energetyka wiatrowa wniesie znaczący wkład w realizację celów UE w zakresie klimatu i energii. W oparciu o strategię na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych z 2020 r. państwa członkowskie uzgodniły niedawno ambitne nowe cele w zakresie wytwarzania energii do 2050 r., obejmujące cele pośrednie na lata 2030 i 2040 dla każdego z pięciu basenów morskich UE.
W 2022 r. łączna zainstalowana moc wytwórcza na obszarach morskich w 27 państwach członkowskich UE wyniosła 16,3 GW. Oznacza to, że aby zniwelować lukę między zobowiązaniem państw członkowskich do osiągnięcia 111 GW a zdolnością wytwórczą z 2022 r., trzeba instalować średnio prawie 12 GW rocznie, czyli 10 razy więcej niż nowe 1,2 GW mocy wytwórczej zainstalowanej w zeszłym roku.
Dlatego też KE zapowiada podwojenie wysiłków na rzecz wsparcia sektora morskich odnawialnych zasobów energii, wprowadzając dodatkowe działania mające na celu: wzmocnienie infrastruktury sieciowej i współpracy regionalnej, przyspieszenie procedur wydawania pozwoleń, zapewnienie zintegrowanego planowania przestrzennego obszarów morskich, zwiększenie odporności infrastruktury, utrzymanie badań naukowych i innowacji oraz rozwój łańcuchów dostaw i umiejętności.
Źródło: Komisja Europejska
