W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się punkt z projektem nowelizacji ustawy Prawo energetyczne (UC84), który ma dostosować polski system prawny do nowych regulacji Unii Europejskiej oraz wzmocnić pozycję odbiorców na rynku energii elektrycznej. Projekt implementuje trzy kluczowe akty prawne UE z 2024 roku i wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu krajowego rynku energii.
Nowe przepisy znacząco wzmacniają pozycję odbiorców końcowych. Dostawcy energii elektrycznej będą zobowiązani do oferowania umów ze stałą ceną na czas określony, co ma chronić konsumentów przed gwałtownymi wahaniami cen. Na obszarach z ograniczonymi możliwościami przyłączeniowymi wprowadzone zostaną elastyczne, niegwarantowane umowy przyłączeniowe, zwiększające dostępność sieci dla nowych podmiotów.
Modernizacja infrastruktury i transparentność
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1747 z dnia 13 czerwca 2024 r. zmieniającym rozporządzenia (UE) 2019/942 i (UE) 2019/943 w odniesieniu do poprawy struktury unijnego rynku energii elektrycznej nakazuje nałożenie na operatora systemu przesyłowego obowiązków informacyjnych w postaci publikacji informacji o mocy przyłączeniowej dostępnej dla nowych przyłączeń, w tym o kryteriach stosowanych do jej obliczenia, przekazywanie informacji na temat statusu i sposobu rozpatrywania wniosków o przyłączenie w terminie trzech miesięcy od złożenia wniosku, a w przypadku nierozpatrzenia wniosku, aktualizacja informacji o statusie wniosku raz na kwartał. Takie rozwiązanie wymaga dostosowania prawa krajowego, co znajdzie odzwierciedlenie w opisywanym projekcie.
Ponadto projekt MKiŚ wprowadza kompleksowe rozwiązania usprawniające proces przyłączania do sieci elektroenergetycznej. Operatorzy systemów dystrybucyjnych będą zobowiązani do publikowania aktualnych informacji o dostępnych mocach przyłączeniowych i kryteriach ich obliczania. Wprowadzony zostanie w pełni elektroniczny system składania wniosków o przyłączenie, zapewniający równe traktowanie wszystkich użytkowników.
Nowy system taryfowania i współpraca operatorów
Istotne zmiany dotyczą również systemu taryfowania energii elektrycznej. Nowe regulacje mają zachęcać operatorów do wykorzystywania usług w zakresie elastyczności, szczególnie w obszarze magazynowania energii i integracji źródeł odnawialnych. Projekt nakłada również obowiązek ścisłej współpracy między operatorami systemów przesyłowych i dystrybucyjnych przy zarządzaniu mocami przyłączeniowymi.
Wzmocnienie nadzoru rynkowego
Nowelizacja rozszerza kompetencje Prezesa URE oraz katalog naruszeń podlegających karom administracyjnym. Wprowadzone zostaną również nowe mechanizmy ochrony przed manipulacjami na hurtowym rynku energii.
Zakres rozwiązań
W projekcie ustawy zostaną zaproponowane – zgodnie z opublikowana listą następujące środki:
1. Rozwiązania zwiększające elastyczność sieci (elastyczne umowy przyłączeniowe),
2. Rozwiązania zobowiązujące dostawców energii elektrycznej do oferowania odbiorcom umów sprzedaży energii na czas określony ze stałą ceną,
3. Zmiany w zakresie ustalania taryf dla usług dystrybucji i przesyłania energii elektrycznej,
4. rozwiązania optymalizujące wykorzystanie istniejącej infrastruktury sieciowej,
5. Obowiązki informacyjne oraz obowiązek współpracy operatorów systemu przesyłowego i dystrybucyjnego w zakresie procesu przyłączania do sieci,
6. Ułatwienia i zwiększenie transparentności oraz przejrzystości procesu przyłączenia do sieci elektroenergetycznych obejmujących system przesyłowy i dystrybucyjny,
7. Rozwiązania uproszczające proces przyłączeniowy i zwiększające liczbę obiektów możliwych do przyłączenia,
8. Urealnienie i optymalizacja procesu planowania rozwoju sieci elektroenergetycznej i realizacji warunków przyłączenia,
9. Rozwiązania umożliwiające tworzenie specjalnych obszarów dla rozwoju infrastruktury sieciowej i magazynowania energii.
Planowane przyjęcie projektu przez Radę Ministrów przewidziano na II kwartał 2025 r. Zmiany wpisują się w szerszy kontekst Krajowego Planu Odbudowy, szczególnie w zakresie usuwania barier dla integracji odnawialnych źródeł energii z sieciami elektroenergetycznymi.
Źródło: gov.pl, własne
