Należący do Uniwersytetu Gdańskiego r/v Oceanograf ponownie wyruszy poza Morze Bałtyckie, tym razem na ponad miesięczną wyprawę za północne koło podbiegunowe. W BaltArctic Research Cruise zaangażowany jest także Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk i należąca do niego r/v Oceania, uczelnie europejskiego sojuszu SEA-EU oraz znany powieściopisarz Zygmunt Miłoszewski, który będzie prowadził dziennik pokładowy podróży.
Rejs zakłada prześledzenie rozprzestrzeniania się wód płynących z Bałtyku do Arktyki wraz ze zbadaniem losów zawartych w nich substancji chemicznych, potencjalnych zanieczyszczeń (np. mikroplastiku, metali ciężkich) i niesionych przez nie organizmów żywych. W trakcie rejsu badania i obserwacje prowadzone będą równolegle na obu statkach. Planuje się wykonywanie pomiarów właściwości wody morskiej i aerozoli oraz poborów próbek wody i organizmów morskich do dalszych badań laboratoryjnych. Dzięki temu możliwa będzie odpowiedź na pytania dotyczące zasięgu występowania pochodzących z Bałtyku organizmów słonawowodnych w pełnosłonych morzach nordyckich i charakteru odpływu wód bałtyckich na północ oraz sprawdzenie, jak daleko na północ są one jeszcze wykrywalne.
– Dwa lata temu r/v Oceanograf połączył cztery nadmorskie uczelnie – Uniwersytet Gdański, Uniwersytet w Kilonii, Uniwersytet w Breście i Uniwersytet w Kadyksie. Dzięki znakomitej współpracy udało nam się skoordynować trzy projekty naukowe na bardzo szeroką skalę geograficzną, od Morza Bałtyckiego po Zatokę Kadyksu – powiedział Rektor Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Piotr Stepnowski.
– Trzeciego czerwca zwracamy dziób statku na Północ, w stronę Arktyki, gdzie wraz z uczelniami SEA-EU i Instytutem Oceanologii PAN ponownie zrealizujemy trzy duże zadania badawcze. Cieszę się, że r/v Oceanograf już po raz drugi stanie się symbolem europejskiej współpracy i jedności – dodał.
Wspólny rejs dwóch polskich jednostek badawczych jest okazją do połączenia działalności naukowej prowadzonej przez obie instytucje oraz wykorzystania pełni możliwości obu statków.
Swoją perspektywę na działania naukowców, życie na statku oraz wszystkie inne wydarzenia z rejsu przedstawi autor powieści kryminalnych, laureat Paszportu „Polityki” 2014 Zygmunt Miłoszewski, który będzie prowadził dziennik pokładowy.
– Myślę, że naukowców i pisarzy łączy fakt, że choć pozornie spędzamy życie, garbiąc się nad jakimiś papierami, to drzemie w nas dusza obieżyświatów i poszukiwaczy przygód. Pojechać w nieznane, zobaczyć, odkryć, opowiedzieć, zachwycić świat. Dlatego – oraz ponieważ jestem zakochanym w Skandynawii żeglarzem – bez momentu zawahania zgodziłem się pojechać jako kronikarz w badawczy rejs statku r/v Oceanograf na daleką Północ – mówi pisarz.
– Uprzedziłem, że piszę powieści przygodowe, więc może się okazać, że kiedyś wszyscy przeczytają jak r/v Oceanograf – rozszarpywany od środka przez grzeszne namiętności, a od zewnątrz przez ogromnego krakena – majestatycznie spływa na dno fiordu. Powiedzieli: zgoda. Zatem płyniemy.
W trakcie wyprawy r/v Oceanograf odwiedzi uczelnie partnerskie sojuszu uczelni nadmorskich SEA-EU, do którego należy także UG. Naukowcy z tych uniwersytetów nie tylko powitają jednostkę badawczą Uniwersytetu Gdańskiego w portach miast Kilonia (Niemcy), Bodø (Norwegia) i Malmö (Szwecja), ale także wsiądą na r/v Oceanograf, aby wspomóc główne projekty badawcze i zrealizować własne projekty naukowe.
To nie pierwsza duża międzynarodowa kampania oceanograficzna Uniwersytetu Gdańskiego. W 2022 r. r/v Oceanograf przebył drogę z Gdyni do położonego na południu Hiszpanii Kadyksu. W trakcie tej wyprawy międzynarodowy zespół naukowców zrealizował trzy duże projekty badawcze oraz przeprowadził kilka jednodniowych rejsów edukacyjnych dla studentów z uczelni europejskich.
Już 3 czerwca r/v Oceanograf stanie się przestrzenią do wzmacniania akademickiej współpracy europejskiej, kontynuowania wraz z Instytutem Oceanologii PAN tradycji polskich badań polarnych oraz szerzenia kobiecego spojrzenia na morze w ramach wystawy „Women view of the Sea”, która zostanie wystawiona w Bodø. Planowany powrót statku Uniwersytetu Gdańskiego to 5 lipca 2024 r.
Źródło: Uniwersytet Gdański
