Polski sektor energetyczny zmaga się z nasilającą się kampanią dezinformacyjną, która bezpośrednio uderza w konsumentów i strategiczne inwestycje. Według badań Polskiego Towarzystwa Energetyki Cieplnej (PTEC) nawet 20 proc. komunikatów dotyczących energetyki w przestrzeni internetowej może stanowić dezinformację. Problem nabiera skali systemowej – aż 70 proc. Polaków zetknęło się z fałszywymi informacjami dotyczącymi tego sektora.
Dane Ministerstwa Cyfryzacji pokazują skalę zagrożenia – tylko w pierwszej połowie 2025 roku nieprawdziwe informacje z zakresu energetyki dotarły do 5 mln odbiorców. Z kolei przedstawiciele samej branży również nie są odporni na manipulacje – 63,6 proc. profesjonalistów z sektora ciepłowniczego i energetycznego spotkało się z dezinformacją lub fake newsami w swoim obszarze działalności.
Głównym kanałem dystrybucji szkodliwych treści pozostają platformy Facebook i X (Twitter). Instytut Monitorowania Mediów odnotował w latach 2022-2025 niemal 70 tys. publikacji o dezinformacji wokół energetyki, które wygenerowały łącznie 1,19 mld kontaktów z przekazem. Oznacza to, że statystyczna osoba powyżej 15. roku życia mogła mieć kontakt z tymi treściami średnio 37 razy.
Rosyjska propaganda atakuje transformację energetyczną
W latach 2022-2024 propaganda powiązana z Rosją odpowiadała za większość wpisów dotyczących energii i klimatu w mediach społecznościowych. Według danych PAP, tylko w pierwszym kwartale 2024 roku rosyjskie źródła wygenerowały około 34 mln wpisów, które miały wpływać na opinię publiczną i osłabiać zaufanie do transformacji energetycznej.
Szczególnym celem manipulacji stała się energetyka jądrowa – raport NASK i Polskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Narodowego szczegółowo opisuje dominujące narracje dezinformacyjne w tym obszarze. Intensywnym atakom podlega również polityka klimatyczna – analiza portalu Demagog wskazuje, że w przestrzeni internetowej utrwala się mit, że za wysokie ceny energii odpowiadają odnawialne źródła energii.
Do najczęściej stosowanych technik propagandowych należą: ideologizacja tematu ochrony klimatu, silnie emocjonalny przekaz o zmianach klimatycznych, ośmieszanie aktywistów proekologicznych oraz krytyka naukowców i podważanie wniosków z publikacji naukowych. Manipulatorzy posuwają się również do wskazywania polityków jako ekspertów od klimatu, wyśmiewania specjalistów oraz stosowania teorii spiskowych i manipulacji danymi.
Cyberataki na infrastrukturę krytyczną
Oprócz dezinformacji sektor zmaga się z zaawansowanymi cyberatakami. Raport koncernu doradczego EY pokazuje alarmujący wzrost incydentów cyberbezpieczeństwa – w 2023 roku ich liczba w obszarze energetyki podwoiła się rok do roku. Konsumenci odczuwają skutki bezpośrednio – kampanie phishingowe generują straty finansowe sięgające setek tysięcy złotych dla pojedynczych ofiar.
We wrześniu 2025 roku PGE ostrzegało klientów przed fałszywymi wiadomościami o rzekomych nadpłatach. Kilka miesięcy wcześniej CERT Polska wykrył podobną akcję wymierzoną w klientów Tauron Polska Energia. Cyberprzestępcy wykorzystywali zaufanie odbiorców do znanych marek, by przejąć ich dane osobowe i środki finansowe.
Działania prewencyjne i edukacyjne
Minister energii Miłosz Motyka ostrzega, że dezinformacja osłabia bezpieczeństwo energetyczne Polski i utrudnia proces inwestycyjny. W odpowiedzi na rosnące zagrożenie w październiku 2025 roku Ministerstwo Energii uruchomiło kampanię „Nie daj się oszukać – sprawdź fakty o energetyce!”, której celem jest obalanie popularnych mitów. PTEC od 2023 roku prowadzi równoległą kampanię „Energia NaPrawdę”, promującą rzetelną wiedzę o sektorze.
Monika Ezman, dyrektor Działu Analiz w IMM, podkreśla znaczenie stałego monitoringu przestrzeni informacyjnej, który pozwala wychwytywać zniekształcone treści zanim zdążą zyskać szeroki zasięg. W samym 2025 roku odnotowano 27,5 tys. materiałów dotyczących dezinformacji w energetyce – ponad dwa razy więcej niż rok wcześniej. Najwięcej treści ukazało się w mediach ogólnoinformacyjnych (12,5 tys.) oraz specjalistycznych (ponad 1 tys.). Wśród redakcji temat najczęściej podejmowały Euractiv, TVP Info, Radio TOK FM, Polskie Radio 24 oraz Onet.
Strategiczne znaczenie walki z dezinformacją
Fałszywe przekazy w obszarze energetyki stanowią dziś realne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i powodzenia transformacji energetycznej. W okresie przyspieszonej dekarbonizacji gospodarki, rozwoju odnawialnych źródeł energii i budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej, systematyczne kampanie dezinformacyjne mogą skutecznie spowalniać kluczowe inwestycje infrastrukturalne. Manipulacje wpływają na decyzje polityczne, kształtują opinie społeczne i podważają zaufanie do instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo energetyczne kraju. W warunkach napięć geopolitycznych i rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną, budowanie odporności społeczeństwa na dezinformację staje się elementem strategii bezpieczeństwa narodowego. Tylko komunikacja publiczna oparta na faktach, wspierana przez rzetelne dane i systematyczny monitoring przestrzeni medialnej, może wzmacniać społeczne zaufanie niezbędne do realizacji ambitnych celów transformacji energetycznej Polski.
Źródło: Instytut Monitorowania Mediów
