Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał 4 listopada br. nowelizację ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Nowe przepisy, przygotowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, mają usunąć bariery inwestycyjne i usprawnić realizację projektów offshore wind na polskich obszarach morskich. Ustawa wejdzie w życie po publikacji w Dzienniku Ustaw.
Nowelizacja wprowadza szereg rozwiązań mających zapewnić sprawne przeprowadzenie pierwszej aukcji dla morskich farm wiatrowych. Kluczowe zmiany obejmują wprowadzenie warunkowej prekwalifikacji, aukcji interwencyjnej oraz możliwości dzielenia obszarów na dwie farmy wiatrowe. Ustawa eliminuje również dotychczasowe wątpliwości dotyczące procedury rozstrzygania aukcji.
Nowe przepisy zwiększają stabilność realizacji inwestycji poprzez dostosowanie zasad waloryzacji wsparcia oraz rozliczania ujemnego salda w przypadku redysponowania morskich farm wiatrowych na zasadach rynkowych. Uproszczono także procedury administracyjne, między innymi w zakresie mikroprzesunięć fundamentów turbin oraz wspólnego wykorzystania infrastruktury elektroenergetycznej przez więcej niż jedną farmę.
Rozszerzenie wspierania odnawialnych źródeł energii
Ustawa wykracza poza morską energetykę wiatrową, wprowadzając szereg zmian wspierających rozwój innych odnawialnych źródeł energii. Spółdzielnie energetyczne zyskały możliwość działania również w gminach miejskich, co oznacza, że każdy obywatel, niezależnie od miejsca zamieszkania, będzie mógł uczestniczyć w budowie energetycznej niezależności kraju.
Poprawiono warunki funkcjonowania prosumenta lokatorskiego przez zwiększenie możliwej mocy zainstalowanej instalacji OZE oraz rozszerzenie możliwości jej lokalizacji. Zniesienie wymogu umiejscowienia instalacji wyłącznie na budynku umożliwi wykorzystanie powierzchni naturalnie nadających się do montażu, takich jak dachy garaży czy wiaty parkingowe. Ułatwiono również zawieranie umów na zakup energii przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach klastra energii.
Cyfrowe mapy potencjału OZE i obszary przyspieszonego rozwoju
Nowelizacja wprowadza podstawę prawną dla publikacji cyfrowych map potencjału OZE, które wskażą najbardziej wartościowe obszary pod lokalizowanie instalacji odnawialnych źródeł energii. Zgodnie z dyrektywą RED III, mapy te docelowo pozwolą na tworzenie obszarów przyspieszonego rozwoju OZE (OPRO) przez władze samorządowe w porozumieniu z lokalnymi społecznościami. Rozwiązanie to ma umożliwić szybsze wydawanie pozwoleń i lokalizowanie instalacji na terenach o niskim ryzyku środowiskowym.
Ustawa doprecyzowuje również przepisy dotyczące spełniania kryteriów zrównoważonego rozwoju oraz kryteriów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przez paliwa z biomasy. Rozszerzono listę celów wykorzystania środków pochodzących z depozytu.
Ambitne plany rozwoju offshore wind
Morska energetyka wiatrowa stanowi jeden z filarów polskiej transformacji energetycznej. Polska planuje osiągnięcie mocy zainstalowanej na poziomie 5,9 GW do 2030 roku i 18 GW do 2040 roku. Ten wolumen jest uwzględniony w projekcie Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku.
Stabilne warunki na Bałtyku – silne wiatry, płytkie głębokości i niskie zasolenie – stwarzają wyjątkowe możliwości rozwoju tego sektora. Najbardziej zaawansowanym projektem jest Baltic Power o mocy prawie 1200 MW, którego pełna operacyjność przewidziana jest na drugą połowę 2026 roku. Drugim w kolejności jest projekt Baltica 2 o mocy niemal 1500 MW, którego rozpoczęcie eksploatacji zaplanowano na drugą połowę 2027 roku.
Etapowe wejście w życie przepisów
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Niektóre przepisy mają odmienne terminy wejścia w życie – część z nich zacznie obowiązywać już dzień po ogłoszeniu, inne 30 grudnia 2025 roku, 1 stycznia 2026 roku, a wybrane zapisy dopiero 20 października 2026 roku.
