Sejm przyjął znaczącą większością głosów (415 za, 16 wstrzymujących się) nowelizację ustawy o obszarach morskich RP i administracji morskiej oraz ustawy o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych. Nowe przepisy mają dwojaki cel: usprawnienie zarządzania materiałami niebezpiecznymi na dnie Bałtyku oraz wsparcie rozwoju infrastruktury portowej.
Najważniejsze zmiany w zakresie bezpieczeństwa morskiego obejmują:
- wprowadzenie systemu koordynacji działań między resortami, instytucjami naukowymi i podmiotami prywatnymi w zakresie identyfikacji i neutralizacji niebezpiecznych materiałów,
- obowiązek prowadzenia przez dyrektorów urzędów morskich wykazów badań materiałów niebezpiecznych,
- wymóg uzyskania pozwolenia od dyrektora urzędu morskiego na działania neutralizacyjne.
Z danych administracji morskiej wynika, że od 1 stycznia 2020 r. do 31 października 2024 r. właściwym terytorialnie dyrektorom urzędów morskich zgłoszono w sumie 225 informacji na temat prowadzenia badań przez podmioty polskie, w 58 z nich również zaangażowane były podmioty zagraniczne, gdyż numer IMO jednostek wskazuje na przynależność do bandery innej niż polska. Jak referowano podczas obrad Sejmu, powyższe dane potwierdzają zasadność wprowadzenia zaproponowanych w projekcie ustawy przepisów dotyczących pozwoleń na prowadzenie badań w polskich obszarach morskich.
„Ze względu na ważny interes gospodarczy państwa projekt zawiera również przepisy skracające terminy na złożenie wniosku i wydanie uzgodnienia i tym samym wydanie pozwolenia na prowadzenie badań na potrzeby morskich farm wiatrowych. Cały proces miałby zająć w sumie 1 miesiąc zamiast obecnych 3 miesięcy. Ma to zapewnić terminową realizację projektów związanych z morskimi farmami wiatrowymi” – wyjaśnił poseł sprawozdawca Piotr Głowski.
Wejście w życie projektu pozwoli na uporządkowanie procedur oraz zadań związanych
z systemowym zarządzaniem zatopionymi materiałami niebezpiecznymi poprzez przypisanie ich konkretnym podmiotom administracji publicznej, tak aby każdy podmiot, przedsiębiorca czy zwykły obywatel wiedział, jakie wnioski, z jakimi danymi i do kogo należy składać w celu prowadzenia określonych działań. Pozwoli to podnieść poziom bezpieczeństwa państwa poprzez zwiększenie kontroli nad badaniami na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i uporządkować posiadaną wiedzę oraz sposób pozyskiwania dalszych danych na temat materiałów niebezpiecznych.
Nowelizacja wspiera również realizację kamienia milowego KPO, przewidującego przeznaczenie 28 mln euro na badania krytycznych obszarów polskiej strefy Morza Bałtyckiego.
W zakresie rozwoju portów ustawa wydłuża do końca 2031 roku (z pierwotnego terminu 31 grudnia 2027) możliwość wykorzystania środków ze skarbowych papierów wartościowych na inwestycje w infrastrukturę dostępową portów w Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu, w szczególności na budowę falochronów osłonowych.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Arkadiusz Marchewka przypomniał w Sejmie, że w przypadku Portu Gdynia została podpisana umowa na budowę falochronu dla portu zewnętrznego. Jeśli chodzi o sprawy związane z portem w Gdańsku, to dzięki odblokowanym środkom z Krajowego Planu Odbudowy Komisja Europejska wyraziła zgodę na przeznaczenie jako pomoc publiczna kwoty blisko 900 mln zł na realizację terminala instalacyjnego morskich farm wiatrowych w Gdańsku. Oprócz tego realizowane są działania związane z budową infrastruktury dostępowej w portach serwisowych, czyli w Ustce, Łebie i Darłowie.
„Na to przeznaczymy kolejne setki milionów złotych, które zostały pozyskane z Krajowego Planu Odbudowy„- mówił Marchewka.
„Następnymi działaniami będą działania wzmacniające nasze bezpieczeństwo energetyczne. Już państwo wiecie, że zaczęły się instalacje pierwszych elementów morskich farm wiatrowych, które są przewidziane na Bałtyku, przez spółkę Orlen Neptun i spółkę należącą do PGE. Te działania są rozwijane w porcie w Świnoujściu, gdzie jest realizowany drugi port instalacyjny. Również zakończono działania, które
zostały przeprowadzone przez Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, przed czasem. Uzyskaliśmy pozwolenia na użytkowanie nabrzeży, które są przy terminalu. Te prace postępują więc zgodnie z planem, a nawet, mogę powiedzieć, są bardzo rozpędzone„.
Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, które odbyło się 22 stycznia 2025 r., przeprowadzono pierwsze czytanie opracowanego przez Ministerstwo Infrastruktury.
Posiedzenie Sejmu odbyło się w piątek 21 lutego 2025 r. Ustawa została skierowana do dalszych prac w Senacie.
