7 lipca br. odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, podczas którego pochylono się nad tematem porozumienia sektorowego na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce w kontekście współistnienia morskich farm wiatrowych i działalności prowadzonej przez rybaków na Morzu Bałtyckim. W trakcie spotkania poinformowano, że w opracowaniu jest „Kodeks dobrych praktyk współistnienia MFW oraz rybołówstwa”.
Obecny podczas posiedzenia wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska, pełnomocnik rządu ds. OZE, powiedział, że porozumienie sektorowe skupia aktualnie ponad 250 podmiotów polskich i zagranicznych. Wskazał, że wartość realizowanych projektów MEW to 130-150 mld zł, co daje szanse dla polskich firm. Celem porozumienie jest rozwój tzw. local content, czyli polskiego wkładu w projektach wiatrowych, ale też zaangażowanie polskich przedsiębiorców i polskich technologii, nad którymi pracują polscy naukowcy.
-Nie chcemy być tylko ostatnim ogniwem w światowym łańcuchu wartości, które tylko kupuje gotowe technologie i rozwiązania. Mamy potencjał krajowy, w szczególności przemysłu i nauki, który pozwoli stać się jednym z liderów światowym, by w ciągu 10-15 lat również eksportować naszą myśl, usługi wykonawstwa, jak i urządzenia – powiedział.
Obecnie inwestorzy są na etapie zaawansowanej kontraktacji komponentów, a Morze Bałtyckie ma stać wielkim placem budowy. Pierwsze turbiny wiatrowe na polskich wodach zostaną zainstalowane na przełomie 2025 i 2026 r. Tzw. pierwsza faza obejmuje projekty o łącznej mocy 5.9 GW z terminami realizacji do 2030 r. Według informacji wiceministra są duże szanse na zrealizowanie ich do 2028 r.
-Myślę, że 2026 r. będzie tym rokiem, gdzie będziemy obserwować prace budowlane i instalacyjne. W kolejnych latach odbędą się aukcje OZE w 2025 i 2027 r., w ramach których zostaną zakontraktowane warunki przyłączenia dla nowych projektów. W nowelizacji ustawy o OZE (tzw. nowelizacja UC99) wyznaczamy nowy cel 18 GW – powiedział.
Na bazie porozumienia powołano sześć grup roboczych, w ramach których opracowywane są rozwiązania i propozycje dla morskiej energetyki wiatrowej. W ramach szóstej grupy „współpraca interesariuszy i otoczenie regulacyjne” działa podgrupa dedykowana współpracy z sektorem rybołówstwa. Jednym z liderów podgrupy (6.3) jest przedstawiciel ministerstwa rolnictwa i rozwoju wsi (MRiRW). W pracach grupy uczestniczy m.in. 11 organizacji rybackich.
Powstanie kodeks dobrych praktyk dla inwestorów i rybaków
W trakcie posiedzenia Magdalena Zasępa, dyrektor Departamentu Rybołówstwa w MRiRW, przedstawiła wyniki prac podgrupy. W ramach porozumienia zobowiązano ministra rolnictwa do wydania przepisów dotyczących szczegółowych warunków wykonywania rybołówstwa komercyjnego na obszarze MFW. W porozumieniu zobowiązano inwestorów do wypracowania „Kodeksu dobrych praktyk współistnienia MFW z rybołówstwem”. W trakcie prac podgrupy skupiono się na analizie praktycznych działań w zakresie realizacji zadań rybołówstwa w otoczenia infrastruktury MEW. Analizowano również rozwiązania zagraniczne, w tym modele rekompensowania strat dla sektora rybołówstwa.
Przypomnijmy, że w porozumieniu wskazano, że kodeks będzie stanowił rekomendacje dotyczące zasad i warunków prowadzenia działalności połowowej na obszarze projektów MFW oraz w obrębie infrastruktury eksportowej. Zalecenia będą dotyczyły „sposobu weryfikacji ewentualnych strat i możliwych oraz adekwatnych metod i skali ich kompensacji z tytułu udokumentowanych utraconych możliwości połowowych dla właścicieli i armatorów statków rybackich, potencjalnych możliwości wykorzystania statków rybackich na potrzeby budowy lub eksploatacji projektów MFW, potencjalnych możliwości zarybiania i prowadzenia hodowli ryb na wybranych i uzgodnionych obszarach projektów MFW, ubezpieczeń dla armatorów statków rybackich, metod komunikacji pomiędzy inwestorami a środowiskiem rybackim”.
Zyska w trakcie dyskusji powiedział, że z doświadczeń międzynarodowych i wieloletnich badań prowadzonych w Belgii, Wielkiej Brytanii i Niderlandach wynika, że MEW nie ma negatywnego wpływu na rybołówstwo. Farmy stanowią pewnego rodzaju oazę, „strefę spokoju”, gdzie nie odbywają się połowy, z drugiej strony jest to ograniczenie, bo rybacy nie mogą wpływać statkami na tereny farm. Na zagranicznych rynkach obserwowana jest symbioza tych dwóch obszarów. Obecnie w opracowaniu jest kodeks dobrych praktyk, który jest zlecony przez Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (PSEW). Zyska wskazał, że nie będzie to dokument obligatoryjny, ale będzie stanowił ekspertyzę, która będzie poddana publicznej dyskusji i analizom. Projekt będzie konsultowany z MRIRW. „Nikt nie będzie niczym zaskakiwany” – powiedział.
Najwyższa Izba Kontroli Krytycznie o rozwoju MEW w Polsce
Tomasz Słaboszowski, p.o. Dyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Gdańsku, przedstawił wyniki kontroli przeprowadzonej w 2021 r. w zakresie rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Podkreślił, że NIK zajmuje się kontrolą stanu faktycznego i powiedział, że ustalono, iż działania w zakresie MEW nie wyszły poza element deklaracji porozumień.
-W dalszym ciągu mamy etap deklaracyjno-organizacyjny, a nie realizacyjny – powiedział.
W trakcie kontroli NIK chciał odpowiedzieć na pytanie, czy stworzenie regulacji prawnych i finansowych dla MEW napotyka na bariery. NIK oceniła, że organy administracji rządowej nie podjęły wystarczających działań w celu rozwoju MEW. Ocena została sformułowana o ustalenia kontroli, wśród który wskazano brak portów instalacyjnych i serwisowych, przyjęcie po 8 latach prac PZPOM. Zalecono przeprowadzenie dalszych analiz możliwych uproszczeń postępowań administracyjnych związanych z MEW.
Wnioski dot. Ministerstwa Infrastruktury wskazują na pilne m.in. podjęcie decyzji w wykonawczych w zakresie infrastruktury portowej i finansowania. W odniesieniu do Ministra Klimatu i Środowiska zalecono m.in. ujęcie w PEP2040 założeń rozwoju – zgodnie z szacunkami – potencjału rozwoju 28 GW w MFW. Szczegółowe wyniki kontroli dostępne są TUTAJ.
Piotr Czopek, dyrektor w PSEW powiedział, że pozytywna konstatacja rozmowy w Sejmie jest to, że wszystkim w Polsce zależy na rozwoju morskiej energetyki wiatrowej.
-Z punktu widzenia inwestorskiego, to co zostało przygotowane do tej pory, należy ocenić pozytywnie. Być może są jakieś obszary, które wymagają doregulowania, być może pojawią się obszary, które będą tego też wymagały, ale patrząc na współpracę inwestorów ze stroną rządową i innymi podmiotami, widać, że dyskusja idzie w dobrą stronę, a głosy inwestorów są wysłuchiwane – powiedział.
Pojawiły się już nowelizacje tzw. ustawy offshore wind i „wszyscy się uczymy tych inwestycji”. W całym procesie kluczowe jest, aby dialog był dalej prowadzony – podkreślił przedstawiciel PSEW.
© Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy OffshoreWindPoland.pl
