W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiły się dwie nowelizacje ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (tzw. ustawa offshore wind) – UD159 oraz UD162. Z zapisów jednej z nich wynika, ze zaproponowana w projekcie rozporządzenia cena maksymalna ma być zróżnicowana dla różnych obszarów farm wiatrowych, by zapewnić dokładniejsze odzwierciedlenie charakterystyki poszczególnych grup projektów farm wiatrowych i uniknąć nadwsparcia. Druga nowelizacja to szereg rozwiązań usprawniających rozwój projektów offshore wind na polskich wodach Morza Bałtyckiego.
Jak czytamy, w nowelizacji ustawy offshore wind zostanie zaproponowane – zgodnie z zaleceniem Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z 30 października 2024 r. – rozwiązanie w postaci odrębnych cen maksymalnych dla inwestycji na różnych obszarach, na których powstaną morskie farmy wiatrowe. Celem jest znalezienie „balansu pomiędzy rozwojem morskiej energetyki wiatrowej, a niedopuszczeniem do nadmiernego obciążenia odbiorców końcowych oraz dla poprawy efektywności kosztowej systemu wsparcia oraz możliwości konkurowania projektów z różnych obszarów morskich”.
Z czego to wynika? Obecne zapisy w kluczowej dla branży ustawy przewidują wydanie przez ministra właściwego do spraw klimatu rozporządzenia określającego maksymalną cenę, wyrażoną w złotych za 1 MWh, jaka może być wskazana w ofertach złożonych w aukcji przez wytwórców. Maksymalną cenę ustala się na poziomie uwzględniającym istotne parametry techniczne i ekonomiczne funkcjonowania morskich farm wiatrowych, mając na uwadze konieczność uniknięcia nadmiernego obciążenia odbiorców końcowych. Autorzy projektu przypominają, że obszary pod morskie farmy wiatrowe wyznaczone w Załączniku 1 i 2 do ustawy offshore wind są zróżnicowane m.in. pod względem geofizycznym czy oddalenia od brzegu, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia kosztów budowy i późniejszej eksploatacji morskich farm wiatrowych.
– Mając to na uwadze niemożliwe jest wyznaczenie jednej ceny dla wszystkich tych obszarów, która nie powodowałaby nadmiernego obciążenia odbiorców końcowych albo nieuzasadnionego nadwsparcia dla projektów zlokalizowanych bliżej linii brzegowej – czytamy.
Rozwiązanie ma być fakultatywne w postaci delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia, umożliwiającego ustalenie odrębnych cen maksymalnych dla różnych grup obszarów.
Jak czytamy, „funkcja ceny maksymalnej to ograniczenie projektów morskich farm wiatrowych o zbyt wysokich kosztach realizacji przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej podaży projektów, które będą w stanie wystartować w aukcji”.
„Jeżeli dla wszystkich, mocno zróżnicowanych projektów zostanie ustanowiona jedna cena maksymalna wysoce prawdopodobne jest, że projekty z obszarów o wyższych kosztach nie przystąpią do aukcji. Taka sytuacja może oznaczać brak możliwości realizacji istotnej części projektów, a także wpływać na brak minimalnej wymaganej liczby 3 ofert w ramach danej aukcji. Z kolei określenie tylko jednej ceny maksymalnej, ale na poziomie wystarczającym dla pokrycia wyższych kosztów projektów morskich farm wiatrowych także może prowadzić do nieoptymalnych rozstrzygnięć, gdyż projekty mniej kosztochłonne będą mogły zgłaszać wyższe oferty cenowe, niż w przypadku dostosowania ceny maksymalnej do różnych grup obszarów, a co za tym idzie otrzymają nieuzasadnione nadwsparcie”.
Poprawa warunków inwestycyjnych
Z kolei w nowelizacji UD162 zakłada się poprawę warunków inwestycyjnych, zgodnie z zapowiedziami rządu, będącymi odpowiedziami na sygnały ze strony branży. Usprawnienia dotyczą obszarów ustawy offshore wind, do których zalicza się m.in. zmiany w aukcyjnym systemie wsparcia; pokrycie ujemnego salda w przypadku redysponowania MFW na zasadach rynkowych; sprzedaż energii w okresie rozruchu technologicznego MFW; umożliwienie mikroprzesunięć fundamentów morskich turbin wiatrowych lub stacji elektroenergetycznych; współdzielenie przez więcej niż jedną morską farmę wiatrową tej samej stacji elektroenergetycznej zlokalizowanej na morzu lub zespołu urządzeń służących do wyprowadzenia mocy lub ich elementów; niezbędne doprecyzowania w zakresie etapowania inwestycji; czas pracy w portach morskich lub bazach serwisowych; zmiany w regułach wydatkowych; modyfikacje redakcyjno-techniczne w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych.
W nowelizacji mają pojawić się też uzupełnienia regulacji o delegacje ustawowe do możliwości wydania rozporządzenia dot. sposobu dokumentacji i obliczania ewentualnych rekompensat dla rybaków za straty związane z budową, eksploatacją i likwidacją morskich farm wiatrowych oraz rozporządzenia określającego szczegółowe warunki wykonywania rybołówstwa komercyjnego na obszarze morskiej farmy wiatrowej i zespołu urządzeń służących do wyprowadzenia mocy lub ich elementów.
Pojawią się też zwolnienia z opłaty za grunty pokryte wodami Skarbu Państwa stref ochronnych i stref bezpieczeństwa dla kabli MFW.
W nowelizacji pojawią się też nowe instrumenty realizacji polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej wprowadzone Dyrektywą RED III. Jest to m.in. obowiązek zmapowania obszarów niezbędnych do wniesienia krajowych wkładów w realizację ogólnego celu unijnego w zakresie energii odnawialnej wyznaczonego na 2030 r. oraz wprowadzenie ram prawnych dla wyznaczania obszarów przyspieszonego rozwoju energii (OPRO).
Planowany termin przyjęcia przez Radę Ministrów obu nowelizacji to IV kwartał 2024 r.
